“CÁC ANH HĂY THEO TÔI”
(Mt 4,19; Mc 1,17)
ĐỀ TÀI VII
I. TỰA ĐỀ
TRÁCH NHIỆM CANH TÂN GIÁO HỘI CỦA NGƯỜI MÔN ĐỆ CHÚA GIÊ-SU KI-TÔ.
II. MỤC TIÊU
Giúp giáo dân nhận thức được nhu cầu canh tân không những của bản thân mà c̣n của giáo xứ và Giáo hội Việt Nam để các cá nhân và cộng đoàn công giáo chu toàn sứ mạng của ḿnh đối với con người và xă hội thời nay.
III. CÂU HỎI GỢI Ư
1. Bạn nghĩ ǵ trước đ̣i hỏi “nên hoàn thiện” và trước lời mời gọi “nên thánh” của Chúa Giê-su Ki-tô và của Công đồng Va-ti-can II? Theo bạn, th́ lời mời gọi ấy có dành cho các cộng đoàn Ki-tô là các giáo xứ, các giáo hội địa phương hay chỉ dành cho các cá nhân người có đạo?
2. Khi nh́n vào giáo xứ và giáo phận của ḿnh bạn thấy từ 30 năm nay đă có những đổi mới nào đáng kể trong đời sống và hoạt động của giáo xứ và của giáo phận? Bạn cho biết tại sao có những đổi mới ấy?
Bảng 1:
|
1a. Lănh vực giáo xứ đă đổi mới |
1b. Nguyên nhân khiến giáo xứ đă đổi mới |
|
1 |
1 |
|
2 |
2 |
|
3 |
3 |
Bảng 2:
|
2a. Lănh vực
giáo phận đă đổi mới |
2b. Nguyên nhân khiến
giáo phận đă đổi mới |
|
1 |
1 |
|
2 |
2 |
|
3 |
3 |
3. Theo bạn, th́ giáo xứ và giáo phận cần phải đổi mới hơn nữa trong những lănh vực nào? và tại sao?
Bảng
3:
|
3a. Lănh vực giáo xứ cần đổi
mới hơn nữa |
3b. Lư do khiến giáo xứ phải đổi mới
hơn nữa |
|
1 |
1 |
|
2 |
2 |
|
3 |
3 |
Bảng 4:
|
4a. Lănh vực
giáo phận cần canh tân hơn nữa |
4b. Lư do khiến
giáo phận phải canh tân hơn nữa |
|
1 |
1 |
|
2 |
2 |
|
3 |
3 |
IV. NỘI DUNG
4.1 Canh tân cộng đoàn Giáo hội là đ̣i hỏi của Tin Mừng.
Ngoài việc mời gọi các môn đệ bước theo Người, học cùng Người, noi gương bắt chước Cha trên trời là Đấng hoàn thiện mà đối xử nhân hậu bác ái với hết mọi người, Chúa Giê-su c̣n có nhiều giáo huấn về đời sống cộng đoàn. Chúng ta có thể t́m thấy những giáo huấn quí gía ấy ở trong 4 Sách Phúc Âm. Có thể nói cách sống của Ki-tô hữu là phải khác và cao hơn cách sống của người đời. Điểm nổi bật nhất trong đời sống cộng đoàn là tinh thần yêu thương, tha thứ, sửa lỗi cho nhau, khước từ quyền lực khi thi hành trách nhiệm lănh đạo và phục vụ anh em bằng tinh thần tôi tớ như chính Chúa Giê-su Ki-tô (xem Ga 13).
4.2 Canh tân cộng đoàn Giáo hội là trở về nguồn của Kitô giáo
Sách Công Vụ Tông Đồ đă có một tường thuật tuyệt vời về lối sống của Cộng đoàn Giáo Hội thời sơ khai tức thời các Tông Đồ. Cộng đoàn này vẫn được coi là cộng đoàn mẫu của mọi cộng đoàn Kitô giáo có nghĩa là tất cả mọi giáo xứ, giáo phận, ḍng tu, hiệp hội giáo dân phải lấy gương sáng ấy mà soi ḿnh:
“Các tín hữu chuyên nghe các Tông Đồ giảng dạy, luôn luôn hiệp thông với nhau, siêng năng tham dự lễ Bẻ Bánh và cầu nguyện không ngừng. Mọi người đều kinh sợ v́ các Tông Đồ làm nhiều điềm thiêng dấu lạ. Tất cả các tín hữu hợp nhất với nhau. Họ đem bán đất đai lấy tiền chia cho mỗi người tùy theo nhu cầu.
“Họ đồng tâm nhất trí, ngày ngày chuyên cần đến Đền thờ. Khi họ làm lễ Bẻ Bánh tại tư gia, họ dùng bữa với ḷng đơn sơ vui vẻ. Họ ca tụng Thiên Chúa, và được toàn dân thương mến. Và Chúa cho cộng đoàn mỗi ngày có thêm những người được cứu độ” (Cv 2,42-47).
4.3 Canh tân cộng đoàn Giáo hội là đ̣i hỏi của Công Đồng Va-ti-can II.
(1) Công Đồng Va-ti-can II được đánh giá là Lễ Hiện Xuống mới của Giáo Hội Công Giáo cuối thế kỷ thứ XX. Ảnh hưởng của Công Đồng không chỉ đối với nội bộ Giáo Hội mà đối với cả bên ngoài Giáo Hội. Theo Đức Gio-an XXIII (vị Giáo Hoàng đă triệu tập Công Đồng và đă điều hành việc chuẩn bị và những ngày đầu của Công Đồng) th́ mục tiêu chính của Công Đồng là làm sáng lên bộ mặt của Chúa Giê-su Ki-tô nơi Giáo Hội, bằng một đời sống Đức Tin và Luân Lư được đổi mới theo tinh thần Phúc Âm khi Giáo Hội trở về nguồn của Kitô giáo.
(2) Công Đồng thực hiện việc canh tân đổi mới lớn lao và sâu rộng ấy bằng nhiều cách.
a)- Trước hết bằng xác định và triển khai giáo lư về Giáo Hội: xuất xứ, bản chất, ơn gọi, sứ mạng, thành phần… thông qua 16 văn kiện, chia ra làm ba loại (4 Hiến Chế: HC tín lư về Giáo Hội, HC Mạc Khải, HC Phụng vụ Thánh và HC mục vụ về Giáo Hội trong thế giới ngày nay; 9 Sắc lệnh: Nhiệm vụ mục vụ của các Giám Mục, Chức vụ và Đời sống các Linh mục, Đào tạo Linh mục, Canh tân thích nghi đời sống Ḍng Tu, Tông Đồ Giáo dân, Hoạt động Truyền Giáo của Giáo Hội, Hiệp nhất, Các Giáo hội Công giáo Đông phương, Các Phương Tiện Truyền Thông Xă hội; và 3 Tuyên Ngôn: Tự do tôn giáo, Liên lạc của Giáo Hội với các Tôn giáo ngoài Kitô giáo, Giáo dục Kitô giáo). Nhờ những văn kiện này mà Giáo Hội đổi mới từ tư duy, tinh thần đến hành động, cơ cấu. Nổi bật nhất là những ǵ liên quan tới người giáo dân: Nhờ Công Đồng mà người giáo dân t́m lại được chân dung đích thực và chỗ đứng xứng đáng của ḿnh trong ḷng Giáo Hội.
b)- Công Đồng đă canh tân Phụng Vụ một cách rất sâu rộng: bằng việc dùng ngôn ngữ bản xứ, cho chủ tế quay xuống cộng đoàn khi dâng lễ, sắp xếp các bài đọc Thánh Kinh trong lịch Phụng Vụ Năm A,B,C. Công Đồng cũng thổi một luồng gió mới vào trong ḷng Giáo Hội, khơi lên trong Giáo Hội ḷng khát khao thánh thiện và dấn thân phục vụ nhân loại.
c)- Công Đồng xác lập mối tương quan mới giữa Giáo Hội Công Giáo và các Giáo Hội Ki-tô khác, giữa Giáo Hội Công Giáo và các cộng đồng tôn giáo không Ki-tô giáo, giữa Giáo Hội Công Giáo với con người và thế giới hiện đại.
(3) Công Đồng đă bế mạc cách nay 41 năm (1965-2006), nhưng vẫn cần được nghiên cứu, học hỏi và t́m cách áp dụng, nhất là đối với Giáo Hội Công Giáo Việt Nam. Trong thời gian diễn ra Công Đồng th́ đất nước chúng ta đang trong thời kỳ chiến tranh, chia cắt. Từ sau khi chiến tranh kết thúc cho đến ngày nay -cũng đă hơn ba mươi năm- Giáo Hội vẫn chưa có điều kiện để đào sâu và mở rộng việc học hỏi Công Đồng và áp dụng những canh tân đồi mới mà Công Đồng đă khơi lên trong ḷng Giáo Hội.
(4) Tiếp theo công việc của Công Đồng Va-ti-can II, Bộ Giáo Luật Mới và Cuốn Giáo Lư Hội Thánh Công Giáo đă được soạn lại cho phù hợp với tinh thần Công Đồng và đă được ban hành để phục vụ Dân Chúa. Là thành viên của Giáo Hội, chúng ta không thể không học hỏi, nghiên cứu và áp dụng những giáo lư và kỷ luật được phổ biến trong hai Bộ Sách quan trọng này.
V. SỨ ĐIỆP
Củng cố và phát triển ḷng Tin vào Chúa Thánh Thần là Đấng đổi mới các tâm hồn và canh tân bộ mặt trái đất mà tích cực xây dựng và canh tân đời sống Cộng đoàn giáo xứ và giáo phận.
VI. SỐNG SỨ ĐIỆP
1. Cảm tạ Thiên Chúa là Cha, Con và Thánh Thần đă không ngừng đổi mới Giáo Hội, đă ban cho Giáo Hội biết bao thuận lợi để canh tân đổi mới nên thánh thiện, trọn lành hơn như Ư Chúa muốn.
2. Cầu nguyện cho các vị lănh đạo Giáo Hội là các Giám Mục và các Linh Mục: xin Thiên Chúa ban cho các ngài ơn khôn ngoan, sáng suốt, sức mạnh và ḷng can đảm và thương dân.
3. Quyết tâm sống và làm theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, nhằm canh tân đời sống cá nhân và cộng đoàn để xứng đáng là môn đệ Chúa Giê-su Ki-tô.
Sàig̣n, ngày 10 tháng 8 năm 1999
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội
Mời đọc tiếp
Xem các bài viết khác trong Nguyễn Văn Nội, Khoá 6 GHHV Đà Lạt Việt Nam.