La Société des Missions Etrangères de Paris

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

gxvnparis

 

 

 

THỪA SAI HẢI NGOẠI PARIS
350 năm xây dựng Giáo Hội Việt Nam

 

(Bài 11)

 

Đức Cha Lambert de la Motte đi kinh lư Địa phận Đàng Ngoài

Cuối năm 1668, Đức cha Lambert đă tính nhận lời mời của cha Antoine Hainques đi Đàng Trong. Nhưng được tin phái đoàn thừa sai mới do cha Jacques de Bourges hướng dẫn vừa đến Tenasserim ngày 05/01/1669 và sắp đến Ayuthia, ngài liền hoăn việc đi Đàng Trong, mà lên đường đi đón phái đoàn thừa sai mới này. Không kể cha Jacques de Bourges, người đă đến Ayuthia vào năm 1662 với Đức cha Lambert và cha Deydier, rồi được gởi về Âu Châu lại vào năm 1663, đoàn thừa sai mới này khởi hành từ La Rochelle năm 1666 với 6 linh mục. Dọc đường, ba vị bị tử vong, c̣n lại ba vị là các cha Gabriel Bouchard, Guillaume Mahot và Claude Guiart, rồi thêm cha Pierre Brindeau đến từ Macao.

Từ ngày đến Ayuthia, trước những oán ghét, hiềm khích, tố cáo và vu oan của những người thuộc chế độ Bảo Trợ Bồ Đào Nha, Đức cha Lambert đă có ư nghĩ rời bỏ Ayuthia. Tĩnh tâm và cầu nguyện ba ngày, bàn thảo lợi hại. Cha Jacques de Bourges rất hiểu tâm sự của Đức cha Lambert vào lúc này và biết rơ tại sao ngài muốn rời Ayuthia. Cha đă thuyết phục được Đức cha Lambert ở lại Ayuthia v́ sự hiện diện của Đức cha ở đây rất là cần thiết. Đức cha Lambert quyết định hoăn lại việc đi Đàng Trong. Thay vào đó, Đức cha sai cha Brindeau và cha Luca Bền đi Đàng Trong. C̣n đích thân ḿnh, Đức cha nghĩ đến chuyện kinh lư Đàng Ngoài.

 

1. Quyết định đi kinh lư Đàng Ngoài

Chúng ta nhớ lại rằng 1668 là năm mà bốn linh mục việt nam đầu tiên đă được phong chức. Tháng ba cho hai cha Giuse Trang và Luca Bền thuộc địa phận Đàng Trong. Tháng sáu cho hai cha Bênêđictô Hiền và cha Gioan Huệ thuộc địa phận Đàng Ngoài. Qua tin tức do hai cha Bênêđictô Hiền và Gioan Huệ cho biết về t́nh h́nh phát triển của giáo phận Đàng Ngoài, Đức cha Lambert nghĩ rằng đây là thời gian thuận tiện để xem xét việc tổ chức giáo hội ở đây với những đơn vị căn bản của nó : giáo hạt và giáo xứ, hầu xây dựng một nền tảng vững chắc, hữu hiệu, thứ tự và an b́nh về tổ chức và nguyên tắc mục vụ. Nghĩ như vậy, Đức cha quyết định đi kinh lư Đàng Ngoài.

Được hai cha Jacques de Bourges và Gabriel Bouchard hộ tống, Đức cha Lambert lấy tầu ngày 23/07/1669 đi Đàng Ngoài. Ngày 30.8.1669, Đc Lambert đến Đàng Ngoài bằng tầu buôn của ông Junet người Pháp, gốc miền Bourguignon. Vào đến sông Hồng Hà, Đức cha sai người báo tin cho cha Deydier. Hiểu rơ t́nh h́nh cấm đạo taị đây, và biết rằng mấy tháng trước đây, ngày 19.04.1669, tấu các cha Ḍng Tên vào đến Phố Hiến đă bị lục xét, mà các sách vở, tượng ảnh và đồ thờ phượng đều bị tịch thu và thiêu hủy, cha Deydier liền sai cha Bênêdictô Hiền đến báo tin cho Đức cha để đề pḥng. Tầu sắp cặp bến, hai nhân viên thương chính lên tầu, cấm không được rỡ hàng trước khi quan đến khám xét. Ông Junot đă khôn khéo tiếp đăi hai nhân viên thương chính và đă kín đáo cho chuyển các đồ cấm sang thuyền cha Bênêđictô Hiền. Lúc tầu cập bến, các quan lên khám xét hàng hóa rất kỹ lưỡng, họ hỏi thuyền trưởng đến Bắc Việt để làm ǵ và trên thuyền có chở các đạo trưởng công giáo không ? Thuyền trưởng trả lời rằng theo tục lệ người Pháp, trên tầu luôn có một tuyên úy và ông giới thiệu với họ Đức cha Lambert de la Motte, người duy nhất bận y phục giáo sĩ. C̣n về lư do tại sao đến Bắc Việt th́ thuyền trưởng nói rằng tầu này thuộc về một công ty pháp, mới lập, muốn vào Bắc Kỳ để xin lập một cửa hàng tại Phố Hiến.

Những lời khai này liền được báo về phủ Chúa. Chúa truyền không được làm khó dễ vị đạo trưởng Pháp quốc mới tới Bắc Việt này. Mọi khó khăn tưởng chừng đă được tiêu tan, ai ngờ ḷng ghen tỵ, sợ bị người Pháp vào cạnh tranh, người Bồ Đào Nha và Ḥa Lan đă đi tố cáo đích danh Giám Mục Lambert và hai linh mục đồng hành, cha de Bourges và cha Bouchard. Một cuộc khám xét thứ hai do đó đă được thực hiện kỹ lưỡng hơn lần trước. May thay quan quân chẳng t́m thấy một đồ cấm kỵ nào. Dẫu vậy, các quan cũng nghi kỵ hơn và cho canh gác cẩn mật hơn quanh tầu.

Các giáo hữu địa phương khuyên đức cha nên xin bái yết và dâng quà cho nhà Chúa. Lại thêm giáo hữu, hoạn quan Tuyên can gián Chúa rằng giao thương với một nước to lớn bậc nhất như nước Pháp là điều rất ích lợi cho dất nước. Chúa liền truyền rằng đă vậy th́ ban cho người Pháp được vào buôn bán ỏ nước ta. Ta sẽ ban cho họ nhiều đặc ân hơn người Ḥa Lan và nếu họ muốn, ta sẽ ban cho họ một mảnh đất ở Phố Hiến để họ xây dựng thương điếm. Rồi Chúa truyền cho phép ban thuỷ thủ được phép xuống bộ. Chúa c̣n khoản đăi họ tiệc và mời họ tham dự buổi duyệt binh biểu diễn lực lượng quân đội và thực tập trận đồ tượng binh. Các thuỷ thủ nao nức đi xem duyệt binh. C̣n Đức Cha Lambert và hai thừa sai tháp tùng đi thăm cha Deydier và các thầy giảng.

 

2. Truyền chức linh mục cho 7 tân linh mục

Việc mở thương điếm Pháp tại Phố Hiến đă cho các thừa sai dịp được tự do đi lại nhiều hơn và thực hiện sứ mệnh mục vụ, dẫu kín đáo, một cách thuận tiện và yên ổn hơn. Cùng với ba linh mục thừa sai hiện diện, đức cha Lambert đă đồng ư để cha Jacques de Bourges ở lại Đàng Ngoài, làm chủ thương điếm « Công Ty Ấn Độ » người pháp và cha Deydier là nhân viên. Bảo rằng Đức cha Lambert đồng ư v́ quyết định này, v́ t́nh thế phải chấp nhận, nhưng hơi miễn cưỡng đối với ngài. Thứ nhất v́ khi lấy quyết định đi Đàng Ngoài, Đức Cha Lamberet đă có ư định truyền chức giám mục cho cha Jacques de Bourges rồi gởi tân giám mục và cha Bouchard đi truyền giáo bên Trung Hoa. Thứ hai v́ để hai cha Jacques de Bourges và François Deydier làm việc cho thương điếm, dẫu chỉ là bề ngoài che mắt, nhưng trái với nguyên tắc mà « Bản Chỉ Dẫn các thừa sai » của Cộng Đồng Ayuthia 1663, đă cấm các thừa sai không được làm thương mại ». Nhưng đức cha Lambert đồng ư lấy quyết định này, v́ ngài thấy bên Trung Hoa sự cấm đạo c̣n ngặt ngèo quá và ở địa phận Đàng Ngoài, nếu chỉ có cha Deydier th́ nặng nhọc quá.

Trong thương điếm được xây trên mảnh đất vua cấp cho, theo sự chuẩn bị trước của cha Deydier, vào tháng giêng năm 1670, Đức cha Lambert de la Motte truyền các chức thánh và chức linh mục cho 4 thầy giảng hạng nhất và 3 thầy giảng hạng thứ. Đó là bảy linh mục sau đây : Martinô MÁT 68 tuổi, Antôn QUẾ 56 tuổi, Philipphê NHÂN 52 tuổi, Simon KIÊN 60 tuổi, Giacôbê CHIÊU 46 tuổi, Lêông TRỤ 46 tuổi và Vitô TRI 30 tuổi. Lúc đầu, cha Deydier đă quyết định chỉ tuyển chọn những người già giặn, trên 40 tuổi. Nhưng đức độ và khả năng thông minh của thầy Vitô TRI đă khiến cha Deydier phải chước chuẩn luật ấy cho thầy. Tất cả 7 vị đều là những người đă dâng ḿnh cho Chúa, phục vụ việc truyền giáo từ rất nhiều năm, đa số từ lúc thiếu thời. Tất cả đều đă chứng tỏ có ḷng đạo đức vững chắc. Tất cả đều có bàn tay thánh hiến, v́ tất cả đều đă dùng bàn tay mà ban phép Rửa Tội cho nhiều tín hữu. Bảy tân linh mục cho giáo phận Đàng Ngoài. Đó là công lao của cha Deydier. Từ ngày vào Đàng Ngoài, ngài đă để công xem xét và huấn luyện họ để họ xứng đáng được lănh nhận chức linh mục.

Cha Deydier c̣n tŕnh lên Đức cha Lambert de la Motte xin ngài ban các chức nhỏ cho 20 thầy giảng hạng thứ. Cha Deydier cũng tŕnh diện và xin Đức cha ban phép cắt tóc cho khoảng 20 chủng sinh trẻ hơn, những người này, dẫu họ c̣n trẻ, nhưng đă tỏ ra có ơn gọi làm linh mục.

Đây là lễ truyền chức đầu tiên đă được củ hành trên đất nước Việt Nam. Nó đánh dấu một chặng đường vừa đi qua, chặng đường thành lập hàng giáo sĩ địa phương Việt Nam, với 9 linh mục và 40 giáo sĩ khác. Với số các thầy giảng và khoảng 100000 giáo dân đă được rửa tội, giáo hội Đàng Ngoài cần làm gấp một việc quan trọng khác là xây dựng những nguyên tắc nền tảng và phác thảo một tổ chức hữu hiệu, nếu nó muốn kiên vững và phát triển trong tương lai. Đức CHa Lambert đă nghĩ đến việc ấy và ngài quyết định triệu tập công đồng Việt Nam đầu tiên ở Đàng Ngoài.

 

3 . Họp Công Đồng Phố Hiến, 14/02/1670

Công đồng cho Đàng Ngoài là điều cần thiết lúc này v́ lư do nội tại là xác định nguyên tắc và đặt để tổ chức đă vậy, mà c̣n càng cần v́ lư do ngoại bộ, đó là sự cấm đạo ở Việt Nam do chính quyền địa phương áp đặt và sự cạnh tranh của các cha ḍng Tên thuộc chế độ Bảo Trợ Bồ Đào Nha.

Ngày 14 tháng 02 năm 1670, Đức cha Lambert đă mở công Đồng Phố Hiến, với sự tham dự của 12 linh mục : 3 cha thừa sai François Deydier, Jacques de Bourges và Gabriel Bouchard, 9 cha việt nam mới được phong chức, hai vào năm 1668, cha Gioan HUỆ và Bênêditô HIỀN, bảy vào năm 1570, cha Mactinô MÁT, cha Giacôbê CHIÊU, cha Philiphê NHÂN, cha Antôn QUẾ, cha Simon KIÊN, cha Lêông TRỤ và cha Vitô TRI.

Công Đồng đă bàn thảo và lấy một số quyết nghi. Tất cả các quyết nghi này đă được ghi vào một thủ bản, như là một bản nội lệ cho hàng giáo sĩ, thừa sai cũng như bản quốc, làm việc cho giáo phận. Văn bản gốc của công đồng này gồm 34 điều, kư ngày 14.02.1670. Sau đó nó đă được gởi sang Ṭa Thánh. Toà Thánh đă duyệt xét, bỏ đi khoản 27, c̣n lại 33 điều, trong đó điều cuối cùng đă được sửa đổi. Toà Thánh châu phê bản luật này do sắc lệnh « Apostolatus officium » (Sứ mệnh tông đồ), kư ngày 23.12.1673.

Về những quyết định liên quan đến việc tổ chức giáo hội địa phương, giáo phận Đàng Ngoài được chia thành 9 hạt, mỗi hạt do một linh mục việt nam làm quản hạt, ở trong một nhà xứ cố định, có một thầy giảng chính phụ tá. Mỗi Cộng Đoàn do một thừa hành điều hành, đảm trách tổ chức việc thờ phượng, chăm sóc cho phong cách của các giáo dân được tốt đẹp, rồi tŕnh báo lên cha quản hạt, là người sẽ tŕnh báo lên cho giám mục đại diện tông toà, hay cho các thừa sai đại diện ngài. Tất cả các của cải vật chất sẽ để chung trong một quỹ trung ương, đặt ở trung tâm địa hạt truyền giáo địa phận. Nhưng mỗi hạt cũng sẽ có một một ngân khoản riêng dành cho việc bác ái bố thí. Các việc chuyển trao tài chánh sẽ được ủy thác cho một hay hai vị lo việc thâu trao cho mỗi hạt, và do cha quản hạt kiểm soát. C̣n ở trung ương th́ ông Raphael de Rhodes đă được bổ nhiệm làm tổng quản tài chánh.

Về công tác mục vụ th́ giám mục đại diện tông toà hay các cha thừa sai phải lo việc đào tạo các chủng sinh. Các linh mục địa phương có trách nhiệm tuyển chọn người trẻ làm chủng sinh và lo đào tạo cuộc sống đạo đức cho họ. Tất cả mọi linh mục, thừa sai hay địa phương đều thống nhất phải có một tác phong thích ứng với thiên chức của họ. Họ không được phép, trực tiếp hay gián tiếp, làm việc buôn bán, nếu không họ sẽ bị khai trừ. Họ cũng phải lo cho con chiên bổn đạo của ḿnh có cách cư xử tốt, mà không cho phép làm những điều lạm dụng, do các cha ḍng Tên đặt ra, nhất là trong việc cử hành các bí tích. C̣n các tu sĩ, th́ không ai được nại đến bất cứ một quyền hành nào, mà không có phép của giám mục đại diện tông ṭa. Những điều bất đồng giữa các giáo dân th́ cha quản hạt sẽ phân xử, và trong những việc quan trọng th́ có thể đưa lên giám mục đại diện tông ṭa, hay các thừa sai của ngài, đặc biệt là những việc liên hệ đến tín lư, đến bí tích, hay đến những « ka » lương tâm khó giải quyết. Hài cốt thánh Julien và thánh Milite, đă được Dức cha Lambert mang từ Roma tới th́ được trưng bầy tại các nhà thờ Phục sinh và Giáng Sinh ở thủ đô Thăng Long. C̣n việc thánh Giuse làm quan thầy cho cả xứ Đàng Ngoài, đă được cha Đắc Lộ chọn, th́ tất cả đều đồng ư tái xác nhận.

Tất cả các quyết định này phản ánh rơ rệt những quyết định đă lấy ở Công Đồng Ayuthia năm 1664, và được ấn hành trong « Chỉ dẫn thực hiện sứ mệnh truyền giáo, dành cho các thừa sai ở Trung Hoa, Bắc Việt, Nam Việt và Xiêm La, họp tại Juthia, thủ đô nước Xiêm ». Chúng cũng phản ánh sâu xa những nguyên tắc ghi trong bản « Chỉ thị gởi các Đại Diện Tông Ṭa đang chuẩn bị lên đường đi Trung Hoa, Bắc Việt và Nam Việt » do Thánh bộ Truyền Giáo soạn thảo và gởi cha các Đức Cha Đại Diện Tông Toà ngày 10.09.1659. Những quyết định này nói lên tài tổ chức của Đức cha Lambert đă vậy. Nhưng cũng cho thấy rằng Đức Cha Lambert đă vận dụng và đánh giá cao những kinh nghiệm thực tế của cha Deydier, của các thầy giảng và của cha Đắc Lộ.

 

4. Lập Ḍng Mến Thánh Giá

Gặp Đức Cha Lambert de la Motte ở Marseille năm 1660 và cùng ngài khởi hành đi Viễn Đông, cha chính Deydier là một trong những người chia sẻ đường tu đức của ngài nhiều nhất. Cha đă cùng Đức Cha Lambert sống theo luật « Tu Hội Những người Yêu Mến Thánh Giá » ( La Congrégation des Amateurs de la Croix) mà Đức Cha muốn lập cho toàn thể các thừa sai hải ngoại. Sau này, khi Đức Cha Pallu lănh sứ mệnh về Roma tŕnh báo và thương thảo với Toà Thánh, dự án lập ḍng này đă không được chấp nhận. Nhưng ư muốn lập một tu hội như vậy cũng cho thấy rơ đường tu đức mà Đức Cha Lambert muốn đặt cho ḿnh. Con đường tu đức này có ba chân kiềng : ḷng yêu tha nhân, tinh thần kinh nguyện và đời sống khổ hạnh. Chính trên ba chân kiềng này mà Đức Cha Lambert đă tạo được một kỳ công vừa độc đáo, vừa phong phú. Đó là việc ngài lập tu hội ḍng nữ Mến Thánh Giá (Les Amantes de la Croix), kết quả của một cuộc gặp gỡ, hay đúng hơn, một sự tổng hợp giữa một lư tưởng cao cả về đời sống tu tŕ mà Đức Cha vẫn hằng hoài băo từ nhiều năm nay và một ư chí dấn thân triệt để của một nhóm phụ nữ Đàng Ngoài, muốn dâng ḿnh cho Chúa, mà chưa ai đă có thể gợi ra cho một mẫu mực.

Cha chính Deydier rất quan tâm đến đời sống đạo trong các cộng đoàn. Cha để ư đến nguồn năng lực truyền giáo của giới phụ nữ Việt Nam. Vào cuối năm 1669, đầu năm 1670, cha giới thiệu một nhóm khoảng 30 phụ nữ Việt Nam, trinh nữ có, góa phụ có, đă quen sống với một nếp sống khổ hạnh và muốn xin Đức Cha một bản luật để sống chung thành cộng đoàn. Đức cha thấy ngay đây là ư Chúa Quan Pḥng nhiệm mầu xui khiến. Đức cha liền biên cho họ một thơ luân lưu gởi các thiếu nữ đă làm lời khấn trinh khiết và đang sống chung từ nhiều năm nay, bày tỏ nỗi vui mừng và hứa bày cho họ một lối sồng làm đẹp ḷng và vinh danh Chúa.

Đức cha muốn áp dụng những nguyên tắc tu tŕ cao nhất lúc dó ở Âu Châu với ba đời sống chiêm niệm, thừa sai và khổ hạnh vào môi trường Việt Nam, mà giáo hội bị nhiều bắt bớ, cấm cản, và đặc biệt nhấn mạnh đến đường tu đức Thánh Gía của ngài. Đức cha viết : Mục đích của ḍng tu này là tuyên hứa đặc biệt suy gẫm mỗi ngày về những thương khó Chúa Giêsu Kytô đă chịu và coi đó như một phương tiện thích ứng nhất để hiểu biết Chúa hơn và yêu mến Chúa hơn.

Ngày thứ tư lễ tro, 19.02.1670, Đức cha nhận lời khấn của 2 nữ tu Mến Thánh Giá đầu tiên. Đó là chị Agnès và chị Phaolô tại Phố Hiến, trên một chiếc thuyền neo tại sông Hồng, đối diện với làng Bái Vàng. Hai tu viện Mến Thánh Giá đầu tiên đă được thành lập ở xứ Đàng Ngoài, một ở Kiên Lao, tỉnh Nam Định, nay thuộc địa phận Bùi Chu, một ở Bái Vàng, tỉnh Hà Nam, nay thuộc địa phận Hà Nội.

Sau lễ khấn của hai chị, Đức cha vội vă lên tầu về Ayuthia. Lợi dụng thời giờ rảnh rỗi trên tầu, Đức Cha đă hoàn tất bản luật ḍng Mến Thánh Giá và kư nhận ngày 26/02/1670. Ngài gởi bản luật ḍng này cho hai chị Agnès và Phaolô, kèm theo một bức thơ, đặc biệt nhắn nhủ : « Mục tiêu chính yếu của đời sống tu tŕ của chị em chúng con là tiếp tục đời sống thương khó của Chúa Giêsu Kitô, là cầu xin với Người cho lương dân và cho người công giáo tội lỗi được ăn năn trở lại, bằng những lời kinh nguyện của chúng con, bằng những việc ăn chay hăm ḿnh, và bằng nước mắt đổ ra của chúng con. Nhưng đặc biệt, chúng con phải chú trọng điều này, là phải làm những việc thánh thien đó, như là làm thay cho Chúa Giêsu Kitô ».

Từ cuối tháng 8/1671 đến tháng 3/1672, Đức cha Lambert kinh lư Đàng Trong lần I và lập Hội Ḍng Mến Thánh Giá ở An Chỉ, Quảng Ngăi.

Cuối tháng 3/1672, ngài trở về Thái Lan. Ngài đă thực hiện một số công việc quan trọng, trong đó có việc thành lập Hội Ḍng Mến Thánh Giá tại Juthia với bản luật như ở Việt Nam.

Ḍng Mến Thánh Giá phát triển và tăng trưởng không ngừng. Nhưng lịch sử h́nh thành và phát triển của Hội Ḍng cho thấy rằng các nữ tu Mến Thánh Gía Việt-nam đă trải qua một đêm dài khủng khiếp – từ những năm cuối thế kỷ 17 đến những năm đầu thế kỷ 20 – với biết bao thử thách nội bộ, như không được giáo quyền nhiều nơi công nhận và nâng đỡ và những thử thách khách quan, đó là các cuộc bách hại đạo đă làm đổ máu của biết bao nhiêu chị em Mến Thánh Giá.

Có thể nói, chỉ từ sau ngày Bộ Giáo Luật được ĐGH Bê-nê-đi-tô XV ban hành vào năm 1917, Ḍng MTG Việt-nam mới bắt đầu có được một vị trí xứng hợp, khi các chị em được chính thức công nhận là nữ tu mặc dầu chỉ có lời khấn đơn và sống giữa ḷng xă hội, v́ trước đó họ chỉ được coi là những phụ nữ thuộc hội đạo đức mà thôi.

Rồi trải qua những cải tổ, cải cách – đặc biệt là cuộc cải tổ được Đức Cha Louis de Cooman (Hành) cho thực hiện với Hội Ḍng MTG Phát-Diệm dẫn đến việc 61 chị em Mến Thánh Giá đầu tiên được tuyên khấn tạm, ngày 02/02/1925 với ba lời khấn: khó nghèo, khiết tịnh và vâng phục; hay cuộc cải tổ do Đức Cha Phan-xi-cô Chaize (Thịnh) cho thực hiện với Hội Ḍng MTG Hà-nội từ năm 1938, dẫn đến lớp khấn đầu tiên vào ngày 02/02/1941 – Ḍng MTG Việt-nam dần dần đi vào nề nếp qui củ. Nhiều Hội Ḍng MTG được chính thức thành lập trên cả 3 miền đất nước, nghĩa là qua những cuộc cải tổ để có nghi thức khấn tạm và vĩnh viễn cũng như có qui định về tu phục.

Thống kê năm 2003 cho thấy: 23 Hội Ḍng Mến Thánh Giá tại Việt Nam, một Hội Ḍng Mến Thánh Giá gốc Việt tại Hoa Kỳ, ba Hội Ḍng Mến Thánh Giá Thái Lan và một Hội Ḍng Mến Thánh Giá Lào có tổng số thành viên khoảng 5.500 nữ tu, gồm các Tập Sinh và Khấn Sinh, trong đó số nữ tu người Việt nam chiếm đa số.

Hiện nay, trên toàn cơi Việt-nam, có 23 Hội Ḍng, phục vụ trong 16 giáo phận. Các giáo phận không có Ḍng MTG là Bắc-ninh, Lạng-sơn, Hải-pḥng và Thái-b́nh trong Tổng giáo phận Hà-nội; Kon-tum, Đà-nẵng và Ban-mê-thuột trong Tổng giáo phận Huế; Long-xuyên và Phú-cường trong Tổng giáo phận Tp.HCM. Cuối năm 2004, tổng số Nữ tu khấn trọn là 3.092 chị và khấn tạm là 1.428 chị.

 

LỜI KÊT

Để kết luận bài biên khảo này, tôi thấy không ǵ đẹp bằng lặp lại lời của một linh mục việt nam, cha Nguyễn Hữu An, mới đây đă viết về Đức Cha Lambert như sau : « Cùng với Đức Cha Francois Fallu, Đức Cha Lambert là một trong hai vị Giám Mục Đại Diện Tông Ṭa đầu tiên sang truyền giáo tại Việt Nam, và coi sóc chương tŕnh truyền giáo Viễn Đông vào thế kỷ 17. Ngài chính là người Cha tinh thần của Giáo Hội Việt Nam thời sơ khai, một vị thừa sai lỗi lạc với óc tổ chức kỳ tài và tầm nh́n hiểu rộng, với tinh thần hội nhập và thích ứng vào văn hóa địa phương. Ngài thực hiện ước vọng của cha Đắc Lộ, trong việc đào tạo các linh mục bản xứ làm nền tảng cho hàng Giáo Phẩm Việt Nam sau này. Ngài đă không bỏ lỡ cơ hội để quy tụ một nhóm trinh nữ đă bắt đầu sống đời độc thân v́ Nước Trời, để lập nên tu hội nữ đầu tiên mang tên “Những người nữ yêu mến Thánh Giá”. Cùng với Giáo hội trải qua hơn ba thế kỷ với những thăng trầm và thử luyện, tu hội của “Những người nữ Yêu mến Thánh Giá” ngày nay chính là Ḍng Mến Thánh Giá, một ḍng tu mang bản chất Á Châu để phục vụ cho dân tộc và Giáo Hội Việt Nam do Đức Cha Lambert sáng lập.

Đức Cha Lambert de la Motte là một anh hùng, hay nói cách khác, một đấng thánh chưa được tôn phong. Ngài là vị đại ân nhân của dân tộc và Giáo Hội Việt Nam mà mới đây, trong kỳ họp thường niên của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam từ ngày 5-9 tháng 9 năm 2005 tại Băi Dâu, Vũng Tàu, đă bàn về những bước tiến trong thủ tục xin phong Chân Phước cho ngài (1) ».

 

Paris, ngày 10 tháng 04 năm 2008
TRẦN VĂN CẢNH

 


Chú Thích

1- LM. Nguyễn Hữu An, HAI MƯƠI LĂM NĂM HỒNG ÂN: HỘI D̉NG MẾN THÁNH GIÁ PHAN THIẾT, trong VietCatholic News (Thứ Sáu 14/03/2008 11:19) http://vietcatholic.net/News/Html/53086.htm


Mời đọc tiếp các bài :

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Xem các bài viết khác trong Trần Văn Cảnh , Khoá 6 GHHV Đà Lạt Việt Nam.