TRUYỀN GIÁO TẠI VIỆT NAM
BÀI 17: NGHỆ THUẬT TIẾP XÚC CÁ NHÂN CỦA CÁC CÁN BỘ TRUYỀN GIÁO
VÀO ĐỀ
Trong bài trước tôi đă tŕnh bày đề tài: "Tiếp Xúc Cá Nhân là một Đường Lối Truyền Giáo đơn sơ và dễ thực hiện nhất" Thật vậy, bất kỳ người Công giáo nào cũng có thể tiếp xúc với những người không công giáo ở nhiều nơi khác nhau như trong khu xóm, ngoài chợ, trong công ty xí nghiệp, bệnh viện, trường học, quán ăn v.v… Nhưng nếu bạn là cán bộ truyền giáo và nhất là nếu bạn thật sự muốn có kết quả trong việc tiếp xúc với những người chưa nhận biết Chúa th́ những ǵ được tŕnh bày trong bài trước là chưa đủ.
Trong khi suy nghĩ và t́m tài liệu để viết thêm về đề tài này th́ tôi gặp được bài TIẾP XÚC CÁ NHÂN, một tài liệu của Phong Trào Cursillo tại Hoa Kỳ, ngành tiếng Việt (1). Tôi mạn phép sử dụng tài liệu này để soạn bài 17, chỉ nhắm mục đích giúp cho các anh chị em cán bộ truyền giáo có thêm Phương Pháp và Kỹ Năng trong Nghệ Thuật Tiếp Xúc Cá Nhân mà thôi.
I. TIẾP XÚC CÁ NHÂN LÀ MỘT NGHỆ THUẬT MÀ CÁC CÁN BỘ TRUYỀN GIÁO CẦN CÓ.
1.1 Chỉ có t́nh bạn chân thành mới mở lối cho đối thoại và mở được cửa ḷng người. Nghệ thuật tiếp xúc cá nhân bao gồm việc tạo cơ hội, sự lịch thiệp và cung cách tiếp xúc theo tinh thần tông đồ. Người tiếp xúc làm bạn với tất cả mọi người để mọi người sẽ trở thành bạn của Chúa Kitô. Điều cần lưu ư là người nói và cách nói quan trọng cho người nghe hơn là điều được nói ra.
1.2 Tiếp xúc cá nhân là một nghệ thuật mang thiên h́nh vạn trạng, với nhiều cung cách, âm điệu cần thiết được áp dụng tùy theo hoàn cảnh và phải trải qua một tiến tŕnh có lớp lang thứ tự đàng hoàng. Tiến tŕnh tiếp xúc cá nhân gồm 2 phần cũng là 2 giai đoạn là “đánh động” và “thông chuyển”.
Giai đoạn đầu là đánh động. Theo ngôn ngữ và văn hóa Tây Ban Nha là "sounding" = thăm ḍ, có thể được hiểu là thăm ḍ thái độ một người để người ấy phản ứng, nói lên ư kiến, cảm nhận của ḿnh về một sự việc nào đó; hoặc tác động một người để xác định tâm tư người đó. Giai đoạn này giúp ta biết rơ đối tượng, tức biết vị thế của người đối thoại một cách chính xác và giúp ta khám phá được tư tưởng của họ.
Đây là giai đoạn t́m hiểu cẩn trọng, tạo ảnh hưởng nơi mỗi cá nhân và trong mỗi trường hợp để biết rơ sự giao động trong tâm hồn của người chúng ta tiếp xúc, thái độ và hoàn cảnh sống của họ để giúp ta hiểu rơ đối tượng, thông cảm với họ và đem chân lư đến với họ một cách hữu hiệu hơn.
Giai đoạn đánh động này có 2 tác dụng là t́m hiểu và lượng giá, được thực hiện dè dặt, cẩn trọng, tương kính và yêu thương. Nếu ta để cho người ta tiếp xúc nhận thấy ḿnh là nạn nhân của một cuộc chất vấn, tệ hại hơn nữa là cuộc tra hỏi, và không được chia sẻ trong t́nh bằng hữu, người ấy sẽ khép kín tâm hồn lại, chỉ hé mở cho chúng ta biết chút ít về họ mà thôi.
|
Chỉ có t́nh bạn chân thành mới
mở lối cho đối thoại và mở
được cửa ḷng người. Nghệ thuật
tiếp xúc cá nhân bao gồm việc tạo cơ hội,
sự lịch thiệp và cung cách tiếp xúc theo tinh
thần tông đồ.  |
T́m hiểu và lượng giá là một việc làm tế nhị, không thúc bách và phải biết tự chế ngự chính ḿnh, tránh ṭ ṃ và hiếu kỳ. Chúng ta phải có trực giác bén nhậy và nhận thức đầy đủ về tha nhân để có thể đặt họ vào đúng chỗ mà không cần đi sâu vào chi tiết.
Tóm lại giai đoạn đánh động nhằm mục đích: quan sát - nghiên cứu - định vị trí và mở lối khai thông.
1.3 Giai đoạn hai của nghệ thuật tiếp xúc cá nhân là thông chuyển mà ngôn từ Tây Ban Nha gọi là "stabbing" hay đâm thọc, tựa như động tác dùng mũi lao phóng vào con ḅ ở đấu trường.
Đối với chúng ta, thông chuyển là một việc làm chuyển giao chân lư để cho chân lư in sâu vào ḷng đối tượng, như là mũi tên được phóng ra và đi thẳng vào trọng tâm của vấn đề, hầu khuấy động lương tri của người ta tiếp xúc.
Nói một cách đơn giản, một khi ta quen một người nào đó, biết tính t́nh, sở thích và lối sống của người ấy, ta t́m cách chinh phục người ấy bằng cách nói chuyện với người ấy và nói những điều ǵ để ảnh hưởng tới người ấy. Sứ mạng của ta là làm sao chuyển dịch một người từ một vị trí họ đang đứng sang vị trí họ phải đứng.
1.4 Nếu muốn việc tiếp xúc cá nhân của chúng ta thành một hoạt động tông đồ nghiêm túc và có đầu có đuôi, chúng ta sẽ cẩn thận ghi lại các sự kiện liên quan tới cá nhân và gia đ́nh người ta tiếp xúc, các vấn đề đă trao đổi, các phản ứng thái độ của người ta tiếp xúc trong một cuốn sổ tay như một thứ NHẬT KƯ TRUYỀN GIÁO.
1.5 Trước và sau khi tiếp xúc với một người nào đó, chúng ta cầu nguyện đặc biệt cho người ấy và gia đ́nh người ấy bằng cách dâng người ấy và gia đ́nh người ấy cho Chúa và xin Chúa chúc lành và hướng dẫn cuộc gặp gỡ tiếp xúc của chúng ta.
II. MỘT VÀI THÍ DỤ RÚT RA TỪ CÁCH TIẾP XÚC CÁ NHÂN CỦA CHÚA GIÊSU TRONG PHÚC ÂM.
2.1 Trường hợp ông Gia kêu:
(1) Tường thuật của Phúc Âm Mátthêu 19,1-10:
''Sau khi vào Giêrikô, Đức Giêsu đi qua thành phố ấy. Và ḱa, có một người tên là Giakêu; ông đứng đó xem cho biết Đức Giêsu là ai, nhưng không được v́ dân chúng th́ đông mà ông lại lùn. Ông liền chạy tới phía trước, leo lên một cây sung để xem Đức Giêsu, v́ Người sắp đi qua đó. Khi Đức Giêsu tới chỗ ấy, th́ Người nh́n lên và nói với ông: "Này ông Gia kêu, xuống mau đi, v́ hôm nay tôi phải ở lại nhà ông!". Ông vội vàng tụt xuống, và mừng rỡ đón rước Người. Thấy vậy mọi người xầm x́ với nhau: "Nhà người tội lỗi mà ông ấy cũng vào trọ!". C̣n ông Gia kêu th́ đứng mà thưa với Chúa rằng: "Thưa Ngài, này đây phân nữa tài sản của tôi, tôi cho người nghèo; và nếu tôi đă cưỡng đoạt của ai cái ǵ, tôi xin đền gấp bốn. Đức Giêsu nói với ông ta rằng: "Hôm nay, ơn cứu độ đă đến cho nhà này, bởi người này cũng là con cháu tổ phụ Abraham. V́ Con Người đến để t́m và cứu những ǵ đă mất."
(2) Diển giải để hiểu rơ hơn:
Chúa Giêsu thấy ông Giakêu, người giầu có và tội lỗi nhưng khao khát nh́n thấy Chúa. Khi đến chỗ cây sung, Người ngẩng mặt và lên tiếng trước: "Này ông Gia kêu, xuống mau đi v́ hôm nay tôi phải ở lại nhà ông!". Ông mừng rỡ và đột nhiên biến đổi con người, theo chân Chúa và Chúa đă nói một điều quan trọng: " V́ Con Người đến để t́m và cứu những ǵ đă mất".
(3) Bài học:
Bài học quư giá ta học được nơi Chúa là sự quan tâm của Ngài dành đối tượng tiếp xúc cùng cách Ngài chuyển thông ơn hoán cải cho ông Gia kêu một cách rất đơn sơ nhưng đầy hiệu quả.|
Thái độ khiêm cung, nhă nhặn,
lịch thiệp, vồn vă và chân t́nh là những
đức tính cần có của chúng ta mỗi khi
giao tiếp để, qua mỗi người, mọi
người cùng dắt tay nhau phục vụ anh chị
em và phụng sự Chúa. |
2.2 Trường hợp người phụ nữ Samari:
(1) Tường thuật của Phúc Âm Gioan 4,7-10:
''Có một người phụ nữ Samari đến lấy nước. Đức Giêsu nói với người ấy: "Chị cho tôi xin chút nước uống!". Quả thế, các môn đệ của Người đă vào thành mua thức ăn. Người phụ nữ Samari liền nói: " Ông là người Do Thái, mà lại xin tôi, một phụ nữ Samari, cho ông nước uống sao? ". Quả thế, người Do Thái không được giao thiệp với người Samari. Đức Giêsu trả lời: "Nếu chị nhận ra ân huệ Thiên Chúa ban và ai là người nói với chị: "cho tôi chút nước uống ", th́ hẳn chị đă xin, và người ấy ban cho chị nước hằng sống."
(2) Diển giải để hiểu rơ hơn:
Để đáp lại câu hỏi về nước hằng sống, Đức Giêsu trả lời: "Ai uống nước này sẽ lại khát. C̣n ai uống nước tôi cho, sẽ không bao giờ khát nữa. Và nước tôi cho sẽ trở thành nơi người ấy một mạch nước vọt lên, đem lại sự sống đời đời." (Ga 4,13-14).Sau cùng "Người phụ nữ đó để ṿ nước lại vào thành và nói với người ta: "Đến mà xem: có một người đă nói với tôi tất cả những ǵ tôi đă làm. Ông ấy không phải là Đấng Kitô sao? " Họ ra khỏi thành và đến gặp Người.” (Ga 4,28-30).
(3) Bài học:
Trong cuộc tiếp xúc này, ta thấy Chúa đă lên tiếng trước như thể muốn làm quen. Chúa xin người phụ nữ Samari nước uống. Nghe lời ấy chị cảm thấy ḿnh được chú ư, được kính trọng, là người có thể làm ơn và là người có tiềm năng tốt.Đó là một Tin Mừng lớn lao đối với chị, một Tin Mừng giải thoát chị khỏi mặc cảm, mở ḷng trí chị hướng về Đấng có sức giải thoát chị khỏi tội lỗi và dẫn chị đến sự sống đời đời. Thế rồi cuộc trao đổi đi từng bước đi lên.
Sau cùng, người đàn bà tội lỗi ấy đă trở thành kẻ loan Tin Mừng rất nhiệt t́nh cho dân ngoại: "Truyền giáo như vậy là dùng chính những người tội lỗi, yếu đuối hèn hạ làm người cộng tác để rao giảng ơn tha thứ, sự phục hồi nhân phẩm và niềm tin vào Chúa Kitô; chính họ là người đưa tin hấp dẫn khiến nhiều người suy nghĩ chú ư "
THAY LỜI KẾT
Trong thực tế, việc tiếp xúc cá nhân có nhiều cách mà mỗi hoàn cảnh, mỗi cá nhân, nhờ sự khôn ngoan và nhất là nhờ sự trợ giúp của Chúa Thánh Linh. Muốn cho việc tiếp xúc cá nhân đạt được thành quả, điều cốt yếu là sự cầu nguyện và hi sinh. Ta nói với Chúa về người bạn trước khi nói với bạn về Chúa. Sự học hỏi trau dồi kiến thức thần học giáo dân là một khía cạnh cần cố gắng. Thái độ khiêm cung, nhă nhặn, lịch thiệp, vồn vă và chân t́nh là những đức tính cần có của chúng ta mỗi khi giao tiếp để, qua mỗi người, mọi người cùng dắt tay nhau phục vụ anh chị em và phụng sự Chúa.
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội
Kansas City (MO/USA) ngày 01.11.2006
Lễ Kính Các Thánh Nam & Các Thánh Nữ.
Ghi Chú :
(1) Tài liệu này do Ông Nguyễn Đức Tuyên ở Quận Cam (California/USA) tŕnh bày.
Mời đọc tiếp
Xem các bài viết khác trong Bài Viết của Anh Nguyễn văn Nội, khóa 6 GHHV, niên khoá 1963.