GIÁ TRỊ CUỘC SỐNG CON NGƯỜI
Qua 9 TRUYỀN KỲ VIỆT

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 HolyFamily

  

GIÁ TRỊ CUỘC SỐNG CON NGƯỜI Qua 9 TRUYỀN KỲ VIỆT

 

2203. GIÁ TRỊ CUỘC SỐNG CON NGƯỜI Qua 9 TRUYỀN KỲ VIỆT

1. DẪN NHẬP

2. ĐOẠN KẾT HẠNH PHÚC

3. KẾT QUẢ CUỘC SỐNG

4. BẢNG GIÁ TRỊ CUỘC SỐNG

5. BIỂU ĐỒ HOA BẢO B̀NH

 

1. DẪN NHẬP

Bộ 9 Truyền Kỳ, kết tinh của văn hóa Việt, là một bản trường ca hạnh phúc. Đoạn kết nào trong Bộ Truyền Kỳ cũng là hạnh phúc.

Thực ra, đoạn kết của mỗi Truyền kỳ là kết quả của cuộc sống các nhân vật trong Truyện. Chính cuộc sống của họ đă tạo ra các kết cuộc.

Theo đó, những Đoạn Kết nầy, những kết cuộc của cuộc sống, cũng là bảng định Giá Trị Cuộc Sống Con Người theo Văn hóa Việt, là những Bậc Thang Giá Trị trong Xă Hội Việt.

*     *     *     *

2. ĐOẠN KẾT HẠNH PHÚC

2.1 Đoạn Kết Chín Truyền Kỳ.

Tóm lược đoạn kết của 9 Truyền kỳ.

1. Truyền kỳ Tiên Rồng nêu căn cơ mọi Cuộc Sống, là đầu mối mọi Truyền kỳ khác. Do đó, đoạn kết của Truyền kỳ Tiên Rồng khai mở một bầu trời tràn đầy sức sống : ‘Từ đó ḍng giống Việt ngày một phát triển’.*1

    *1 - Đọc bài 2102. Nền Tảng Cuộc Sống Con Người và Xă Hội, đb phần 6.

2. Ở Truyền kỳ Trầu Cau, hai Vợ Chồng hóa thành dây Trầu, cây Cau, người Em hóa Vôi, và khi được ăn, cả ba ḥa hiệp thành một.*2

    *2 - Đọc bài 2103. Tiêu Chuẩn Để Sống T́nh Người, đb đoạn 4.2.

3. Truyền kỳ Chử Đồng kết bằng việc mọi người được ấm no sung túc, phát triển trọn vẹn, và hai vợ chồng Tiên Dung Chữ Đồng hóa phép đem tất cả về Trời.*3

    *3 - Đọc bài 2104. Tiêu Chuẩn Để  Sống B́nh Đẳng, đb đoạn 4.4.

4. Truyền kỳ Tiết Liêu có Tiết Liêu được làm vua, giúp phát triển đời sống toàn dân.*4

    *4 - Đọc bài 2105. Tiêu Chuẩn Làm Việc Nước, đb đoạn 6.4.

5. Truyền kỳ An Tiêm có An Tiêm lập làng mới, và góp phần cho cuộc sống dân nước thêm tươi mát.*5

    *5 - Đọc bài 2106. Nếp Sống Làng Thôn, đb đoạn 5.3 và 5.4.

6. Ở Truyền kỳ Vọng Phu, người Chồng đi lo việc nước, người Vợ bồng con chờ chồng vươn thành núi cao, chung phần phát triển đất nước.*6

    *6 - Đọc bài 2107. Đời Sống Gia Đ́nh, đb đoạn 8.1.

7. Truyền kỳ Trương Chi có trái tim thành ngọc, để ḥa tan với giọt nước mắt ân t́nh của Mỵ Nương.*7

    *7 - Đọc bài 2108. T́nh Yêu Nam Nữ, đb đoạn 6.2.

8. Truyền kỳ Mỵ Châu kết bằng giọt máu Mỵ Châu hóa thành ngọc, và sáng đẹp thêm trong nước giếng Trọng Thủy.*8

    *8 - Đọc bài 2109. Việc Giữ Dân Giữ Nước, đb đoạn 8.2 và 8.5.

9. Cuối cùng, Truyền kỳ Phù Đổng có Phù Đổng, biểu trưng cho sự phát huy trọn vẹn sức sống và tinh hoa của toàn dân nước, cỡi ngựa thần về Trời và được phong là Thần Trời.*9

    *9 - Đọc bài 2110. Công Cuộc Cứu Nước Cứu Dân, đb đoạn 13.1 và 13.4.

*     *

2.2 Phân Loại.

a. Theo Đoạn kết.

Để dễ nhận định, ta sắp lại thứ tự các đoạn kết của 9 Truyền Kỳ.

1. Truyền kỳ Tiên Rồng luôn ở vị trí đặc biệt. Đoạn kết Truyền kỳ Tiên Rồng khai mở mọi Cuộc Sống.

2. Truyền kỳ Mỵ Châu : giọt máu thành ngọc.

3. Truyền kỳ Trương Chi : trái tim thành ngọc.

4. Truyền kỳ Trầu Cau : người Em hóa tảng đá.

5. Truyền kỳ Vọng Phu : người Vợ vươn thành núi.

6. Truyền kỳ An Tiêm : An Tiêm lo việc làng.

7. Truyền kỳ Tiết Liêu : Tiết Liêu làm việc nước.

8. Truyền kỳ Chử Đồng : hóa phép về trời.

9. Truyền kỳ Phù Đổng : Phù Đổng cỡi ngựa thần về trời và được phong là Thần Trời.

b. Bốn Cặp.

Theo thứ tự trên, ngoài Truyền kỳ nền tảng Tiên Rồng, 8 Truyền Kỳ c̣n lại có thể hợp thành 4 cặp : - cặp a hóa Ngọc, - cặp b hóa Đá, - cặp c c̣n Sống ở trần gian, - cặp d Về Trời.

Tuy nhiên, thành phần của mỗi cặp lại cũng có đặc điểm riêng :

- Cặp hóa Ngọc gồm giọt máu và trái tim.

- Cặp hóa Đá có trọn thân xác Người Em hóa ra tảng đá, và nàng Vọng Phu vươn cao thành núi.

- Cặp c̣n Sống th́ một người làm việc làng, một người làm việc nước.

- Cặp Về Trời, Chử Đồng phải tự ḿnh hóa phép, c̣n Phù Đổng được ngựa thần đưa về, và được phong tước Thần Trời.

* Theo Văn hóa Việt, ngọc chỉ là vật trang sức, làm chén trà... không có giá trị thiết thực cho cuộc sống con người. V́ vậy ngọc có giá trị thua đá. Đá, núi, là nền tảng xây dựng, là một phần liên quan tới cuộc sống con người, là thành phần tạo sông núi.

*     *

 

*     *     *     *

3. KẾT QUẢ CUỘC SỐNG

3.1 Kết Quả Đương Nhiên.

Thực ra, đoạn kết của mỗi Truyền Kỳ là kết quả đương nhiên của cuộc sống các nhân vật trong Truyền kỳ. Chính cuộc sống của họ, chính cách họ bộc lộ và thể hiện con người của ḿnh, đă tạo ra các kết cuộc.

1. Mỵ Châu suốt đời chỉ biết thương chồng, tin tưởng chồng đến nỗi v́ chồng mà hại nước. Đời nàng, chỉ có mối t́nh của nàng đối với chồng là đáng giá, nên chỉ c̣n lại giọt máu hóa ngọc.

2. Trương Chi sống và chết với một mối t́nh câm. Nên ngoài trái tim, ngoài việc sống trong trái tim, chàng chẳng c̣n ǵ.

3. Ở Truyền kỳ Trầu Cau, vợ chồng người Anh sống chết có nhau, nên hóa thành Trầu Cau tiếp tục sống và quấn quít nhau. Người Em đă hy sinh v́ t́nh anh em, nên trọn thân xác chàng hóa đá.

4. Nàng Vọng Phu sống trọn đời lo việc Nhà, để chồng lo việc nước. Trong t́nh nhà có t́nh nước, nên nàng vươn lên thành núi, giúp phát triển núi sông.

5. An Tiêm lo lập làng, góp phần cho dân nước thêm tươi mát.

6. Tiết Liêu làm vua, giúp cho dân an nước thịnh.

7. Chử Đồng và Tiên Dung, ở thời b́nh, sống đầy đủ đời sống bản thân, đời sống gia đ́nh, và cả đời sống làng thôn dân nước... cuộc sống phát triển trọn vẹn, ấm no hạnh phúc... về trời.

8. Phù Đổng, trong thời loạn, cứu nước cứu dân thoát khỏi mọi thứ giặc, đưa mọi người vào một kỷ nguyên mới... xứng được tôn quư tột bực, được ngựa thần đưa về trời, và được vinh phong.

*     *

3.2 Tầm Độ.

Qua tiểu sử của các nhân vật, mỗi cặp có một điểm chung trong Cuộc Sống Con Người, nhưng lại khác tầm độ :

a. Cặp máu và tim hóa ngọc, Truyền kỳ Mỵ ChâuTrương Chi, cùng có cuộc sống cho T́nh Riêng. Nhưng cuộc t́nh Mỵ Châu mù quáng và tác hại, c̣n mối t́nh Trương Chi chân chất chí thành.

b. Cặp hóa đá, Truyền kỳ Trầu Cau Vọng Phu, cùng sống trọn cho T́nh Nhà, t́nh anh em và t́nh vợ chồng. Nhưng Truyền kỳ Vọng Phu thêm T́nh Nước, phần đóng góp cho việc chung.

c. Cặp Truyền kỳ An TiêmTiết Liêu có An Tiêm xây dựng làng thôn, và Tiết liêu lo an dân thịnh nước.

d. Cặp Truyền kỳ Chử Đồng Phù Đổng có Chử Đồng Tiên Dung giúp phát triển toàn diện cuộc sống, và Phù Đổng cứu nước cứu dân, cải hóa mọi người, diệt mọi thứ giặc.

*     *

 

*     *     *     *

4. BẢNG GIÁ TRỊ CUỘC SỐNG

4.1 Bậc Thang Giá Trị.

Theo đó, những đoạn kết của 8 Truyền Kỳ chính là bảng định Giá Trị Cuộc Sống Con Người theo Văn hóa Việt, là Bậc Thang Giá Trị trong Xă Hội Việt.

Từ dưới lên, Giá trị Cuộc Sống Con Người đi từ :

a. Sống cho T́nh Riêng.

Bậc 1. Thấp nhất trong Bậc thang Giá trị là người chỉ biết có T́nh Riêng, đến nỗi làm hại việc chung, như Mỵ Châu. Tất cả đều tiêu tan, chỉ c̣n giọt máu v́ t́nh.

Bậc 2. Khá hơn, là người sống cho T́nh, không hại người mà cũng không giúp ích cho ai. Trương Chi chỉ sống trong trái tim và ḥa tan trong giọt nước mắt của người t́nh.

b. Sống trọn T́nh Nhà T́nh Nước.

Bậc 3. Được kể là đáng nêu gương, cuộc sống của những người sống chết v́ T́nh nhà, v́ anh em, như người Em Vôi. Thân xác biến thành khối đá, chờ ḥa tan trong t́nh máu mủ.

Bậc 4. Cao hơn một bậc là những người vừa trọn T́nh nhà vừa trọn T́nh nước, như nàng Vọng Phu. Nàng chu toàn việc nhà để chồng lo việc nước. Nàng vươn cao thành núi, góp phần phát triển đất nước, trường tồn với núi sông.

c. Sống lo Làng Nước.

Bậc 5. Những người làm việc làng, giúp phát triển một thành phần xă hội, như An Tiêm. Đây là những cuộc sống giúp ích cho nhiều người.

- Khi An Tiêm sống được như Chử Đồng, th́ cũng sẽ đem ‘mọi người và phố xá về Trời’, ấm no hạnh phúc.

Bậc 6. Những người làm việc cho cả nước, cho mọi người, như Tiết Liêu. Cuộc sống mang ơn ích cho toàn dân.

- Khi Tiết Liêu lo cho toàn dân được thanh b́nh hạnh phúc toàn vẹn, th́ sẽ là ‘Phù Đổng cởi ngựa thần về Trời’.

d. Sống Đời hoàn hảo.

Bậc 7. Cuộc sống lư tưởng của con người, những cặp Vợ Chồng, như Chử Đồng Tiên Dung, đă sống trọn vẹn đời sống bản thân, chung nhau xây dựng cuộc sống gia đ́nh và cùng nhau giúp làng giúp nước... Những cuộc sống phát triển toàn diện, đem lại hạnh phúc cho chính ḿnh và cho những người chung quanh. Họ cùng nhau ‘về trời’, chung hưởng hạnh phúc trọn vẹn... Những cuộc sống được nhiều người thờ kính.*10

    *10 - Khắp nơi trong nước đều có đền thờ các Vị Văn Thánh Vơ Thần. Các vị lập Làng, hoặc giúp ích đặc biệt, thường được dân thờ kính, tôn làm Thần Làng, Thành Hoàng.

Bậc 8. Và cao nhất là người sống trọn cuộc sống Bản thân, phát triển T́nh Nhà, chấn hưng Làng thôn, và góp phần khôi phục Dân Nước, đánh tan mọi thứ giặc, mở đầu kỷ nguyên thanh b́nh hạnh phúc cho mọi người. Những cuộc sống thành thần thành thánh, như Thần Trời Phù Đổng.*11

    *11 - Nổi bật nhất trong lịch sử là Đức Thánh Trần, Hưng Đạo Đại Vương.

*     *

4.2 Giá Trị Cuộc Sống Con Người.

Như vậy, theo Văn hóa Việt, mỗi cuộc sống có một mức độ giá trị khác nhau.

Giá trị thấp nhất là cuộc sống chỉ sống cho riêng ḿnh.

Cuộc sống càng đáng giá khi càng sống cho nhiều người khác.

Giúp phát triển cuộc sống của người khác, chính là phát triển cuộc sống riêng ḿnh.

Mỗi người cũng là một cái Bọc chứa những Anh Em khác. Càng chứa nhiều, càng hữu ích, th́ càng thể hiện được chính ḿnh, và càng đáng quư đáng trọng.

Giá trị cao cả, Mục đích tối hậu của cuộc sống con người là làm cho người chung quanh cùng chung hưởng Hạnh Phúc Làm Người.*12

    *12 - Đọc bài 2206. Chủ Tâm và Thành Quả Cuộc Sống Con Người, đoạn 1.4, và 4.2.

*     *

 

*     *     *     *

5. BIỂU ĐỒ của BẢNG GIÁ TRỊ CUỘC SỐNG CON NGƯỜI : HOA BẢO B̀NH

5.1 H́nh Vẽ.

V́ tính cách đặc thù và tầm quan trọng nền tảng của Bảng Giá Trị Cuộc Sống Con Người, ta có một biểu đồ để không những luôn nhắc nhớ, mà c̣n là h́nh ảnh thực tế cho ứng dụng mỗi ngày.

Biểu đồ có năm ṿng lồng nhau, dính ở đáy. Đường kính ṿng tṛn thứ nh́ bằng một rưỡi đường kính ṿng tṛn thứ nhất, đường kính ṿng thứ ba bằng hai đường kính ṿng thứ nhất, rồi hai rưỡi, ba.

Có thể tô các ṿng, cho thêm rơ nét.

 

*     *

5.2 Ư Nghĩa Biểu Đồ.

- Bốn ṿng tṛn nhỏ biểu trưng cho bốn cặp Giá Trị, theo tám Truyền Kỳ. Ṿng trong cùng để chỉ cặp giá trị Sống Cho T́nh Riêng. Ṿng hai chỉ cặp giá trị Trọn T́nh Nhà T́nh Nước. Ṿng ba chỉ cặp giá trị Sống Lo Làng Nước. Ṿng bốn chỉ cặp Cuộc Sống Hoàn Hảo.

- Ṿng ngoài cùng, ṿng 5, biểu trưng cho Vạn vật, bao gồm cả Thế Giới Siêu Linh, nơi Hồn Thiêng Tổ Tiên và Thần Linh đang hiện hữu, và bảo bọc, độ tŕ con cháu.

- Phần ngoài cùng của ṿng nầy nhắc nhớ Ông Trời, Đấng Nguồn Sống, Đấng sinh dựng và không ngừng bảo bọc toàn thể vũ trụ.

 

*     *

5.3 Hoa Bảo B́nh.

Ṿng ngoài không những lớn hơn ṿng trong, mà c̣n là bảo bọc che chở.

V́ đây là biểu đồ của bảng Giá Trị trọn Cuộc Sống Con Người, đặt nền tảng trên hai nguyên lư Thân Thương toàn tâm và B́nh Đẳng căn cơ, nên biểu đồ có tên Hoa Bảo B́nh, yêu thương bảo bọc và b́nh đẳng tận căn cơ.*13

    *13 - Về 2 Nguyên lư Nền tảng của Cuộc sống Con Người, đọc bài 2102. Nền Tảng Cuộc Sống Con Người và Xă Hội, đoạn 5.2 và 5.3.

 

Nguyễn Thanh Đức 2013.

Trở về Đầu Bài

 

 


Mời đọc tiếp các bài :

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Xem các bài viết khác trong Paul Nguyễn Đức Sách , Khoá 7 GHHV Đà Lạt Việt Nam.