GIA Đ̀NH SỐNG ĐẠO
BÀI MƯỜI BA
GIA Đ̀NH SỐNG ĐẠO LÀ
SỐNG BÍ TÍCH THỐNG HỐI & GIAO H̉A
LÀ MỘT TRONG HAI BÍ TÍCH CHỮA LÀNH
VÀO ĐỀ
Tôi quen biết khá thân một gia đ́nh sinh sống tại Mỹ từ nhiều năm nay. Gia đ́nh này có hai người phụ nữ mà cả hai đều mắc một chứng bệnh của thế giới văn minh giầu có. Đó là một chứng bệnh tâm lư chứ không phải là bệnh thể lư. Cô con gái mắc bệnh nghiền “shopping” (mua hàng ở các cửa hàng thời trang cao cấp) đến độ nhiều bộ quần áo cô mua không hề được mặc lần nào mà chỉ để treo trong tủ. C̣n mẹ cô, th́ mắc bệnh nghiền “bác sĩ”, nghĩa là hơi một tư là bà cụ đi bác sĩ, thậm chí thỉnh thoảng bà cũng phải đến pḥng khám mới yên tâm về sức khỏe của bà. Bệnh ghiền “bác sĩ” của bà cụ làm tôi nghĩ đến t́nh trạng càng ngày càng có nhiều giáo dân xa lánh bí tích Thống Hối Giao Ḥa mà cách gọi vừa xưa, vừa b́nh dân là Giải Tội. Phải chăng v́ giáo dân ngày nay ít phạm tội hơn xưa hay v́ lư do nào khác? Nếu giáo dân ngày nay sống đạo đức thánh thiện và ít phạm tội hơn xưa th́ cảm tạ Chúa! Nhưng nếu v́ lư do nào khác như thiếu hiểu biết về ư nghĩa và ơn ích của bí tích Thống Hối Giao Ḥa hoặc ngại thực hành bí tích ấy th́ lại là chuyện khác, đáng chúng ta phải xem lại.
TRÌNH BÀY
1. Giáo Lư Hội Thánh Công Giáo về bí tích Thống Hối Giao Ḥa
1.1 Bí tích Thống Hối Giao Ḥa là một trong hai bí tích Chữa Lành.
Chúng ta nhận được sự sống mới của Đức Ki-tô nhờ các bí tích khai tâm Ki-tô giáo. Nhưng sự sống này được chứa “trong những b́nh sành” (2 Cr 4,7) và đang tiềm tàng với Đức Ki-tô trong Thiên Chúa (Cl 3,3). Chúng ta hiện sống trong “ngôi nhà dưới đất” (2 Cr 5,1), phải chịu khổ đau, bệnh tật và phải chết. Đời sống mới, tức là đời sống của con cái Thiên Chúa, có thể bị tội lỗi làm suy giảm hoặc hủy diệt (1).
Chúa Giê-su Ki-tô là thầy thuốc chữa lành linh hồn và thể xác chúng ta. Người đă từng tha tội và phục hồi sức khỏe thể xác cho người bại liệt (x. Mc 2,1-12). Người muốn Hội Thánh, nhờ quyền năng Thánh Thần, tiếp tục công cuộc chữa lành và cứu độ. Đó là mục đích của hai Bí Tích chữa lành: bí tích thống Hối và bí tích Xức Dầu Bệnh Nhân (2).
1.3 Bí tích Thống Hối Giao Ḥa được gọi bằng nhiều tên khác nhau.
(a) Bí tích này được gọi là bí tích Hoán Cải: Tội lỗi đă làm con người ĺa xa Thiên Chúa, nhưng bí tích này thực hiện lời Chúa Giêsu kêu gọi tội nhân hoán cải để trở về với Thiên Chúa.
(b) Bí tích này được gọi là bí tích Thống Hối v́ xác định một tiến tŕnh cho tội nhân hoán cải, ăn năn và đền tội, cả về phương diện cá nhân lẫn phương diện Hội Thánh (3).
(c) Bí tích này được gọi là bí tích Thú Tội: Việc thú nhận xưng tội với linh mục là một yếu tố thiết yếu của bí tích này. Theo một nghĩa sâu xa hơn, bí tích này cũng là một việc ‘tuyên xưng’ tức là nh́n nhận và ca ngợi Thiên Chúa thánh thiện và giầu ḷng xót thương đối với tội nhân.
(d) Bí tích này được gọi là bí tích Tha Tội v́ nhờ lời xá giải của linh mục, Thiên Chúa ban cho tội nhân ơn “tha thứ và b́nh an”.
(đ) Bí tích này được gọi là bí tích Giao Ḥa v́ ban cho tội nhân ơn giao ḥa với Thiên Chúa và với anh em: “Anh em hăy làm ḥa với Thiên Chúa” (2 Cr 5,20) và “Hăy đi làm ḥa với anh em ngươi đă” (Mt 5,24) (4).
1.4 Hiệu quả của bí tích Thống Hối Giao Ḥa.
a. Những ai đến lănh nhận bí tích Thống Hối đều được Thiên Chúa nhân từ tha thứ những xúc phạm đến Người. Đồng thời, họ được giao ḥa với Hội Thánh đă bị tội lỗi của họ làm tổn thương. Nhưng Hội Thánh hằng nỗ lực lấy đức mến, gương lành và kinh nguyện, để hoán cải họ. (5).
b. “Bí tích Thống Hối phục hồi chúng ta trong ơn nghĩa Chúa và liên kết chúng ta với Người trong t́nh bằng hữu thắm thiết và cao cả”. Mục đích và hiệu quả của bí tích này là giao ḥa hối nhân với Thiên Chúa. Bí tích Giao Ḥa thực hiện một cuộc “phục sinh thiêng liêng” đích thực, hoàn lại phẩm giá và những đặc quyền của đời sống con cái Thiên Chúa, nhất là t́nh bằng hữu với Người (Lc 15,32) (6).
1.5 Bí mật ṭa giải tội
Thừa tác vụ giải tội của các giám mục, linh mục rất cao trọng đ̣i hỏi cha giải tội tôn trọng và tế nhị với người xưng tội. Do đó, Hội Thánh buộc mọi linh mục, khi giải tội, phải giữ kín tuyệt đối những tội hối nhân đă xưng. Ai vi phạm sẽ mắc vạ nặng nề (7). Vị linh mục cũng không có quyền tỏ ra bên ngoài những ǵ biết được khi giải tội. Bí mật ṭa giải tội không chấp nhận luật trừ nào. Đây là “ấn tín bí tích”, vi tất cả những ǵ hối nhận xưng thú đều được bí tích “niêm ấn” (8).
1.6 Điều kiện để được tha tội
a. Phía tội nhân:
Tội nhân phải tự nguyện thi hành đầy đủ những việc sau: thật ḷng ăn năn, xưng tội, khiêm tốn và thành tâm đền tội (9).
* Ăn năn tội:
là đớn đau trong ḷng và chê ghét tội đă phạm, dốc ḷng chừa từ nay không phạm tội nữa (10).
* Xưng tội:
lời thú tội là phần cốt yếu của bí tích Thống Hối: “Khi xưng tội hối nhân phải kể hết các tội trọng nhờ được sau khi xét ḿnh cần thẩn, dù những tội trọng này rất kín đáo và chỉ phạm đến hai điều cuốu của Thập Giới (x. Xh 20,17; Mt 5,28), v́ những tội này đôi khi làm cho linh hồn bị thương tổn nặng nề và nguy hiểm hơn những tội phạm công khai” (11).
* Đền tội:
là bù đắp những thiệt hại mà tội nhân đă gây ra cho người khác và gây thương tổn và làm suy yếu chính tội nhân cũng như mối liên hệ giữ họ với Thiên Chúa và tha nhân.Ngoài những đền bù theo lẽ công bằng đối với những người bị hại, tội nhân chỉ có thể đền bù tội lỗi đă phạm là nhờ Đức Ki-tô và công nghiệp của Người mà thôi (12).
b. Phía cha giải tội:
V́ Đức Ki-tô đă trao cho các tông đồ thừa tác vụ giao ḥa (x. Ga 20,23; 2 Cr 5,18) nên các giám mục kế nhiệm các ngài và các linh mục là những cộng sự viên của các giám mục, tiếp tục thi hành thừa tác vụ này. Nhờ bí tích Truyền Chức, các giám mục và linh mục có quyền tha tội “nhân danh Chúa Cha và Chúa Con và Chúa Thánh Thần” (13).
2. Gia đ́nh Công giáo sống bí tích Thống Hối Giao Ḥa là một trong hai bí tích Chữa Lành.
Sau đây là cách gia đ́nh Công giáo sống bí tích Thống Hối Giao Ḥa một cách tích cực và hiệu quả.
2.1 Ư thức về sự yếu đuối, ḍn mỏng của thân phận con người mà xa lánh các dịp tội
Chẳng ai dám tự hào là ḿnh đủ mạnh trước sự tấn công của Xa-tan hay dụ dỗ của các thế lực tội lỗi. Cũng như trước sự quyến rũ của vàng bạc châu báu, của chức quyền danh vọng, của thú vui trần tục khó có ai mà không xiêu ḷng! V́ thề gia đ́nh phải là đồn lũy bảo vệ tất cả mọi người xa lánh dịp tội.
Mặt khác mỗi người chúng ta lại dễ sai lầm mà sống theo bản năng và xu hướng tự nhiên ích kỷ của ḿnh. Nên gia đ́nh phải là môi trường phát triển nếp sống bác ái, vị tha Ki-tô giáo.
2.2 Vợ chồng, cha mẹ con cái nâng đỡ nhau trong đời sống đức tin
Một trong hai mục đích chính của bí tích Hôn Phối là vợ chồng tín hữu giúp đỡ hỗ trợ nhau trong đời sống nhân sinh và tâm linh. Vợ chồng, cha mẹ con cái tạo thành một cộng đồng hiệp thông trong ơn nghĩa và sứ vụ nên mỗi người phải giúp đỡ người khác sống tốt lành, thánh thiện, hy sinh quảng đại hơn. Có sự nâng đỡ tích cực này, mỗi người sẽ phát huy được những hồng ân mà Thiên Chúa ban cho, để mỗi người hoàn thành sứ mạng của ḿnh.
2.3 Trông cậy vào ḷng xót thương và thứ tha của Thiên Chúa
Chính Chúa Giê-su đă khẳng định Người đến trần gian là v́ những người ốm đau bệnh tật chứ không phải v́ những người khỏe mạnh. Về phương diện thể xác đau bệnh là chuyện b́nh thường thế nào th́ về phương diện tâm linh, sa ngă phạm tội cũng là chuyện thường xảy ra với tất cả mọi người. Điều quan trọng là chúng ta có vững ḷng cậy trông vào ḷng xót thương và thứ tha của Thiên Chúa hay không mà thôi. Thánh Kinh là một câu chuyện dài nhiều tập về tội phản nghịch của con người và về ḷng yêu thương thứ tha của Thiên Chúa.
2.4 Mau chạy đến ṭa cáo giải để được xóa tội
Có bệnh mà không chịu t́m đến thày thuốc th́ làm sao khỏi bệnh được? Cũng thế, có tội mà không chịu t́m đến ṭa cáo giải th́ làm sao hết tội được? Đây có lẽ là điểm khúc mắc nhất hiện nay của rất nhiều giáo dân. Tâm lư con người thời hiện đại thấy rất khó xưng thú tội lỗi của ḿnh với một người khác, dù người đó là linh mục. Nhưng chẳng có con đường hay phương thế nào khác. Chính Chúa Giê-su đă thiết lập bí tích Giải Tội như thế, cho chúng ta và v́ chúng ta.
2.5 Vợ chồng, cha mẹ con cái sống quảng đại với nhau và tha thứ cho nhau
Trong kinh Lạy Cha, chúng ta xin Chúa tha TỘI ḿnh đă phạm mất ḷng Chúa và thề hứa với Chúa là sẽ bỏ qua LỖI của người khác mắc với chúng ta. Thậm chí việc tha lỗi cho nhau là điều kiện để chúng ta được Thiên Chúa tha tội cho chúng ta. Hơn đâu hết, gia đ́nh là nơi thuận tiện nhất để mỗi ngày chúng ta thực hành sự thứ tha này.
KẾT LUẬN
Sai lầm lớn nhất của con người là nhận định không đúng về ḿnh, và sống không phù hợp với địa vị và ơn gọi của ḿnh. Nói cách khác, con người chỉ được b́nh an, hạnh phúc thật sự khi nhận định đúng về ḿnh (yếu đuối, ḍn mỏng, tội nhân) và sống phù hợp với địa vị và ơn gọi (được thương và được cứu) của ḿnh. Chung quy tội phúc là vậy. Tội là sống không phù hợp với địa vị và ơn gọi của ḿnh là tạo vật, là con cái của Thiên Chúa. Bí tích Thống Hối Giao Ḥa là phương thế “thần linh và diệu kỳ” đưa chúng ta về đúng chỗ (tội nhân) của chúng ta và giúp chúng ta sống đúng với địa vị và ơn gọi (hối nhân) của chúng ta.
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội
Sàig̣n ngày 21.4.2006
Chú thích
(1) Giáo lư Hội Thánh Công giáo, số 1420.
(2) GLHTCG, số 1421.
(3) nt, số 1423.
(4) nt, số 1424.
(5) nt, số 1422.
(6) nt, số 1468.
(7) xem Bộ Giáo luật, khoản 1388, triệt I.
(8) GLHTCG, số 1467.
(9) nt, số 1450.
(10) nt, số 1451.
(11) nt, số 1456.
(12) x. GLHTCG, số 1459.
(13) GLHTCG, số 1461.
Mời đọc tiếp
Xem các bài viết khác trong Bài Viết của Anh Nguyễn văn Nội, khóa 6 GHHV, niên khoá 1963.