Nhà thờ cũng có tuổi. Với tuổi 20, nhà thờ Long Xuyên còn rất trẻ. Nét trẻ của nhà thờ Long Xuyên không do tuổi nó trẻ cho bằng sinh hoạt của nó càng ngày càng trẻ.

Tôi gọi một sinh hoạt tôn giáo là trẻ trung, khi sinh hoạt ấy nói lên sức sống trẻ do Công Ðồng Vaticăng II khơi dậy.

Công đồng vạch ra bốn hướng, để Hội Thánh các nơi theo đó mà đón nhận và cho đi sự sống cứu độ. Tôi thấy cả bốn hướng ấy đều có mặt trong các sinh hoạt của nhà thờ Long Xuyên này. Lúc mờ lúc tỏ.

 Hướng thứ nhất là Hội Thánh tập trung vào Ðức Kitô

Tôi không thể không nhận thấy hướng tập trung ấy tại đây, khi tôi nhìn vào cách sắp xếp tượng ảnh trong nhà thờ này, nhất là khi tôi quan sát các giờ phượng tự thánh lễ.

Tất cả đều đề cao Ðức Kitô: Chính nhờ Ðức Kitô, cùng với Ðức Kitô, và trong Ðức Kitô, các thánh lễ được diễn tiến trong bầu khí cầu nguyện, trong bầu khí lắng nghe Lời Chúa, trong bầu khí nội-tâm-hoá Tin Mừng, trong bầu khí đón chờ Chúa đến.

Mọi nghi thức cũng âm thầm là những lời cầu nguyện.

Ðiều đáng nói ở đây là trong bầu khí siêu nhiên ấy, nhiều người không những đã đón nhận được Lời Chúa, mà còn gặp được chính Chúa. Chúa đến với họ, ở lại trong họ, và họ cảm thấy họ không thể có hạnh phúc nếu thiếu vắng Ngài.

Ðôi khi tôi có cảm tưởng nhà thờ Long Xuyên này cũng giống như giếng nước Giacob xưa, nơi người đàn bà Samaria đã gặp Ðức Kitô. Bà đến giếng, mục đích không phải để tìm gặp Ðấng Cứu Thế, mà chỉ để kín nước. Thế nhưng, Ðức Kitô đã đón sẵn ở đó. Chỉ sau vài phút trò chuyện, bà đã tin vào Ðức Kitô. Bà mến Ngài, tin Ngài, trước khi nghe và hiểu giáo lý của Ngài.

Tôi thấy nhiều người đã gặp được Ðức Kitô tại đây như vậy. Họ đến đây, không chủ ý theo đạo, nhưng rồi họ đã gặp được Chúa, qua những con người dễ mến của Chúa, qua những sinh hoạt dễ thương về Chúa. Họ tin Chúa, trước khi học hỏi giáo lý của Ngài.

Kinh nghiệm trên đây cho phép tôi nghĩ rằng: Gặp gỡ Ðức Kitô là điều quan trọng hơn là học hỏi về Ðức Kitô. Và đúng như lời Chúa đã dạy, Chúa chỉ tỏ mình ra cho những ai khiêm nhường, bé mọn.

 Hướng thứ hai là Hội Thánh gồm toàn thể dân Chúa

Ðể có một hình ảnh gợi ý về Hội Thánh là dân Thiên Chúa, tôi hay nghĩ tới nhà tiệc ly. Tại đó, người đứng đầu triệu tập và chủ toạ là Ðức Kitô. Các môn đệ hiệp thông với Ngài và hiệp thông với nhau. Bằng việc lắng nghe Lời Chúa. Bằng việc nhận lấy bánh rượu từ tay Ngài trao cho để rồi lại chuyền cho nhau những phần của cũng một tấm bánh đó, của cũng một chén rượu đó. Và bằng việc chứng kiến việc Chúa rửa chân cho mọi môn đệ, không trừ một ai.

Tôi thấy hình ảnh đó thường hiện lên sống động trong nhà thờ Long Xuyên này, để rồi lại toả ra trong khắp họ đạo.

Chúng ta, gồm các giáo dân, tu sĩ, linh mục, giám mục, đều là dân Chúa. Chúng ta gắn bó với Chúa như lời Chúa dạy: “Thầy là cây nho, các con là cành”. Và giữa chúng ta là dân Chúa, chúng ta luôn thực hiện lời Chúa dạy: “Thầy cho các con một điều răn mới, là các con yêu thương nhau, như Thầy đã yêu thương các con”. Thực hiện bằng các việc phục vụ nhau trong yêu thương và khiêm tốn.

Nói tới điểm này, tôi nghĩ ngay tới Ðức Cha Micae. Tôi coi đời sống thường ngày của Ngài là mẫu gương đáng chúng ta noi theo: Rất phục vụ, rất yêu thương và rất khiêm tốn.

Cùng với mẫu gương ấy, tôi đã nhận thấy nhiều người trong anh chị em: Rất giàu tinh thần phục vụ, trong yêu thương chân thành và với thái độ khiêm tốn sâu xa.

 Hướng thứ ba là Hội Thánh được sai đi loan báo Tin Mừng

Trong hướng này, tôi nhớ lại các lễ phong chức linh mục tại đây. Trong số 78 linh mục được thụ phong từ sau ngày 30-4-1975 tới nay, phần đông được thụ phong trong nhà thờ Long Xuyên này. Các vị ấy cũng như mọi linh mục khác đều đã được sai đi truyền giáo. Mọi giáo dân cũng đã được sai đi chia sẻ Tin Mừng cứu độ.

Tôi thấy một trong những cách thực hiện sứ mệnh sai đi, đó là hội nhập văn hoá.

Văn hoá địa phương ta có một nét riêng đặc biệt. Ðó là coi trọng tình nhân ái và các liên hệ của tình nhân ái. Cụ thể như tình xót thương đối với kẻ nghèo khổ, tình hiếu thảo đối với cha mẹ, ông bà, tổ tiên, tình chia sẻ thân thương đối với chòm xóm, tình người đối với mọi người.

Khi Tin Mừng cứu độ được nói lên qua việc phát triển những dây liên hệ nặng tình nhân ái đó, đồng bào địa phương ta, dù khác tín ngưỡng, thường dễ hiểu đức tin của ta, và dễ chấp nhận đức tin của ta vào nền văn hoá địa phương.

Từ kinh nghiệm trên đây, tôi nghĩ rằng: Khi truyền giáo, nếu người của Hội Thánh không quan tâm đến tình hình tâm lý xã hội, để đưa đức tin hội nhập vào văn hoá, mà chỉ để ý đến quyền lợi riêng của Hội Thánh mình, thì việc truyền giáo sẽ khó thành công.

Sở dĩ giáo phận Long Xuyên đã tăng thêm số địa điểm truyền giáo một cách mau lẹ từ 20 năm nay, cũng một phần vì việc truyền giáo được thực hiện bằng cách hội nhập văn hoá như nói ở trên.

 Hướng thứ bốn là Hội Thánh dấn thân tham gia xây dựng xã-hội

Trong hướng này, tôi thấy anh chị em đang có mặt trên mọi lãnh vực xã hội: Văn hoá, văn nghệ, kinh tế, khoa học, y tế, thể thao v.v... Anh chị em dấn thân với tinh thần trách nhiệm, tinh thần cầu tiến, tinh thần sáng tạo.

Qua thái độ dấn thân, họ đạo Long Xuyên đang giới thiệu một Hội Thánh cởi mở, một đức tin đối thoại.

Cũng qua thái độ dấn thân, mỗi người anh chị em đang chứng tỏ mình là con người phục vụ: Phục vụ cho chân lý. Phục vụ cho tự do. Phục vụ cho tình bác ái, đoàn kết, thăng tiến con người.

Chân lý, mà anh chị em phục vụ và làm chứng, không chỉ là một hệ thống tín lý và luân lý, mà nhất là chính Ðấng là chân lý, đó là Ðức Kitô.

Theo tôi thấy, thì thời nay điểm nóng có khả năng đốt lên đôi chút thiện cảm và kính nể đối với Hội Thánh trong lòng người ngoài công giáo, sẽ không còn là việc ta đọc kinh dự lễ, mà chính là thái độ chúng ta dấn thân xây dựng các giá trị trần thế, một cách có trách nhiệm và có nhiều khả năng. Nhận xét trên đây của tôi đã do chính những kinh nghiệm của anh chị em đem lại.

ù

Với bốn đường hướng trên đây do Công Ðồng Vaticăng vạch ra, họ đạo Long Xuyên đã và đang sống đạo và truyền đạo một cách trẻ trung. Nhưng, phải hân hoan nhận rằng: Nhiều họ đạo khác trong và ngoài giáo phận Long Xuyên còn tốt hơn họ đạo Long Xuyên nhiều. Họ đạo Long Xuyên còn nhiều thiếu sót. Biết vui vẻ nhận mình thiếu sót, để cố vươn lên, đó cũng là một nét dễ thương chứng tỏ sức sống trẻ trung nơi những cá nhân và những cộng đoàn đức tin đi theo Công Ðồng Vaticăng II.

Long Xuyên, ngày 22/8/1993