Công đồng Vatican II tuyên bố: "Mẹ Giáo Hội không ngừng khuyên giục con cái thanh tẩy và canh tân, để dấu chỉ của Chúa Kitô chiếu sáng rạng ngời trên khuôn mặt Giáo Hội" (Hiến chế về Hội Thánh, số 15).

Lời khuyên trên đây nên được nhắc lại cho mọi thành phần của Hội Thánh Việt Nam. Không những nhắc lại, mà cũng cần nhấn mạnh. Nhất là trong thời điểm này. Thời điểm của Năm Thánh được đánh dấu bằng nhiều sự kiện quan trọng, đặc biệt là Đại Hội Dân Chúa.

"Thanh tẩy và Canh tân" càng cần đặt ra thành vấn đề lớn, khi Hội Thánh Việt Nam, trong một số lãnh vực và ở một số nơi, đang như co rút vào những vinh quang cũ kỹ mong manh.

Dưới đây, xin được mạo muội nêu lên một số lãnh vực cần thanh tẩy và canh tân.

 1/ Soi sáng từ Lời Chúa

Để biết Chúa muốn nói gì với chúng ta cho sứ vụ hôm nay, chúng ta phải dành thời giờ để nghe Chúa. Thời giờ để nghe Chúa trước hết là suy gẫm Lời Chúa. Lời Chúa phải là lương thực nuôi dưỡng chúng ta. Chính Lời Chúa sẽ giúp chúng ta biết đổi mới mình, biết phân định đâu là thánh ý Chúa giữa một tình hình xô bồ phức tạp.

Lời Chúa gồm nhiều câu, được Chúa nói trong nhiều dịp khác nhau, nhưng về một vấn đề.

Suy gẫm Lời Chúa kèm theo cầu nguyện. Nhiều người làm như thế. Rồi chia sẻ với nhau. Đồng thời cũng lắng nghe những ý kiến của những người đạo đức trên sách báo.

Soi sáng đúng nhất sẽ từ những người thường xuyên sống mật thiết với Lời Chúa và cởi mở với những thông tin cần thiết.

Lời Chúa có một hành trình, để thấm nhập vào tâm hồn chúng ta. Vì thế chúng ta cần dành nhiều thời gian cho Lời Chúa.

Đến đây, một câu hỏi cần đặt ra đó là: Những lượng giá và chọn lựa của chúng ta trong mục vụ và truyền giáo, có thực sự được soi sáng bởi Lời Chúa, để thực thi thánh ý Chúa không?

Xin đọc lại vài chi tiết sau đây trích từ Phúc Âm.

Phúc Âm thánh Luca viết: "Bấy giờ anh em mới nói: Chúng tôi đã từng được ăn uống trước mặt Ngài. Và Ngài cũng đã từng giảng dạy trên các đường phố của chúng tôi. Nhưng Ta sẽ đáp lại: Ta không biết các anh từ đâu tới" (Lc 13,25-27).

Phúc Âm thánh Matthêu viết: "Trong ngày ấy, nhiều người sẽ thưa với Thầy rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa. Nào chúng tôi đã chẳng nhân danh Chúa mà nói tiên tri, đã chẳng nhân danh Chúa mà trừ quỷ, đã chẳng nhân danh Chúa mà làm nhiều phép lạ đó sao? Và bấy giờ Thầy sẽ tuyên bố với họ: Ta không hề biết các ngươi. Hãy xéo đi cho khuất mắt Ta, hỡi bọn làm điều gian ác" (Mt 7,22-23).

Lý do họ bị Chúa loại, là vì họ đã làm những việc coi như đạo đức, nhưng lại làm theo ý riêng họ. Đang khi Chúa Giêsu khẳng định: "Chỉ ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Đấng ngự trên trời, mới được vào Nước Trời mà thôi" (Mt 7,21).

Biết đâu chúng ta cũng như thế. Chúa muốn chúng ta rao giảng Lời Chúa. Lời Chúa là chân lý mang sự sống cứu độ. Nếu chúng ta không đem Lời Chúa đến với người ta, thì cho dù chúng ta làm được vô số việc, cũng bị Chúa kể như vẫn thiếu điều cần thiết nhất.

 2/ Dấu chỉ yêu thương

Dấu chỉ chắc chắn nhất để chứng minh mình là môn đệ Đức Kitô, chính là yêu thương nhau.

Chúa Giêsu phán: "Người ta cứ dấu này, mà nhận biết các con là môn đệ Thầy, là các con yêu thương nhau" (Ga 13,35). Mà phải "Yêu thương nhau, như Thầy đã yêu thương các con" (Ga 13,34).

Dấu chỉ hợp lý nhất để làm chứng mình thuộc về "Thiên Chúa là tình yêu" (2 Ga 4,8) chính là yêu thương. "Nếu Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta, thì chúng ta cũng phải yêu thương nhau" (2 Ga 4,11).

Kinh nghiệm cho chúng ta thấy: Yêu thương nhau trong nội bộ gia đình, cộng đoàn đòi phải hiền lành và khiêm nhường. Sẽ không có yêu thương thực, nếu không chia sẻ, tha thứ.

Nội bộ những người con Chúa được ràng buộc với nhau, không phải do luật lệ và quyền bính, nhưng do tình yêu. Nếu đó là một sự thực lý tưởng, thì nội bộ của chúng ta nên được thanh tẩy một cách khôn ngoan. Bởi vì rất nhiều trường hợp, nội bội được duy trì bằng nhiều thứ luật lệ, trong đó có những thứ không cần thiết. Cũng không thiếu trường hợp, nội bộ được bảo vệ bằng quyền bính khe khắt hơn là bằng tình yêu nhẹ nhàng.

 3/ Dấn thân vào xã hội

Một chiều kích khác, Hội Thánh Việt Nam cần thanh tẩy và canh tân, đó là chiều kích dấn thân vào xã hội.

Chúa Giêsu tuyên bố sứ vụ của Người:

"Thần Khí Chúa ngự trên tôi,
vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi
để tôi loan báo Tin Mừng cho người nghèo khó.
Người đã sai tôi đi công bố
cho kẻ bị giam cầm biết họ được tha,
cho người mù biết họ được sáng mắt,
trả lại tự do cho người bị áp bức,
công bố một năm hồng ân của Chúa" (Lc 4,18-19).

Chúng ta rất mừng, khi thấy trong Hội Thánh Việt Nam, nhiều cá nhân, nhiều cộng đoàn đang dấn thân làm việc từ thiện dưới nhiều hình thức.

Điều đáng mừng hơn cả trong việc dấn thân như thế, chính là sự khiêm nhường can đảm.

Tuy nhiên, những đối tượng cần cứu hiện nay không chỉ là những người nghèo, người bệnh tật, mà còn là những người đánh mất lương tâm, bị Satan xiềng xích, làm nô lệ tính mê nết xấu.

Suy thoái đạo đức là một cơn lũ vô hình đang tràn vào các cơ chế bảo vệ đạo đức. Sự tàn phá của nó thật là khủng khiếp. Rất cần xin Chúa giải cứu đạo đức.

Trong dấn thân, Hội Thánh không chủ yếu chỉ thụ động, hoặc thích nghi, mà sẽ phải sáng kiến, với mọi hình thức đối thoại, đồng hành, cộng tác... Tất cả đều nhắm mục đích phục vụ đồng bào một cách tốt đẹp nhất. Trên con đường phục vụ đó, Hội Thánh sẽ làm chứng cho Chúa bằng tình yêu của Đức Kitô, cho dù tình yêu ấy đòi phải sống hy sinh, như lời Chúa Giêsu đã dạy xưa: "Nếu hạt lúa gieo vào lòng đất mà không chết đi, nó sẽ trơ trọi một mình. Còn nếu nó chết đi, nó mới sinh được nhiều hoa trái" (Ga 12,24).

ù

Nước Việt Nam đang và sẽ là nơi gặp gỡ của nhiều văn hoá cũ và mới, gần và xa. Hầu hết các văn hoá đó đang phát triển mạnh theo những phương hướng riêng có sức lôi cuốn về phía khác Phúc Âm. Trong một tình hình như vậy, đức tin Công giáo nếu không được thanh tẩy và canh tân, sẽ khó tránh được suy thoái như đã và đang xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới. Suy nghĩ trên đây có thể thúc đẩy chúng ta phải giải quyết vấn đề thanh tẩy và canh tân một cách có trách nhiệm.

Long Xuyên, ngày 28/10/2010