Hôm nay, cộng đoàn tu sĩ Thánh Gia mừng kỷ niệm 60 năm thành lập dòng, và 50 năm khấn dòng của sư huynh Jean. Sự hiện diện đông đảo của các linh mục tu sĩ giáo dân ở đây lúc này, là để chia sẻ niềm vui và hy vọng của nhà dòng.

Cùng với niềm vui và hy vọng chung đó, tôi muốn được chia sẻ thêm đôi chút riêng tư của tôi. Cái riêng tư này chính là cái nhìn của tôi, trong những dịp mừng kỷ niệm chịu chức, khấn dòng, thành lập cộng đoàn đức tin.

Thưa anh chị em, đứng trong một ngày kỷ niệm như hôm nay. Tôi thường nhìn lại quãng đời quá khứ, mà đối tượng của lễ kỷ niệm đã đi qua. Quá khứ của một người tu, của một dòng tu là một chặng đường dài. Khi nhìn lại quãng đường dài đó, tôi để ý đến những con số và những cơ sở bề ngoài. Nhưng điều mà tôi quan tâm nhiều hơn, chính là thanh luyện của họ và những gì đã nảy nở ra do sự thanh luyện đó.

Người tu, dòng tu ví như một cây. Cây khởi sự từ hạt giống. Từ khi còn là hạt giống cho đến lúc trở thành cây, người tu, dòng tu phải được thanh luyện rất nhiều. Thanh luyện là luật của mọi tiến bộ nói chung và của sự đi theo Chúa nói riêng. Chúa phán: “Ai muốn theo Cha, hãy từ bỏ mình, vác thánh giá mình mà theo Cha”. Theo ý nghĩa lời Chúa trên đây, thanh luyện người tu, dòng tu là tẩy rửa, mài cọ bản thân mình bằng mầu nhiệm thánh giá, để cái tôi của mình sạch bớt những ích kỷ tội lỗi, hầu có thể lọt qua cửa hẹp dẫn vào Nước Trời. Sự thanh luyện là thường xuyên, có thể cảm nghiệm được. Người được thanh luyện cảm thấy trong trái tim mình như có cái gì bị cắt đi, bị hủy diệt đi. Và họ hiểu lời Chúa: Hạt giống có thối đi thì mới nảy sinh thành cây được. Kinh nghiệm cũng cho thấy, khi đã thành cây, dù ở tuổi nào, người tu, dòng tu, vẫn không ngừng phải sẵn sàng chịu thanh luyện thêm mãi. Giống như cây không ngừng phải để những lá già rụng xuống, cho những lá non mọc ra, và cũng phải để cho lớp vỏ cũ chịu lột ra, nhường chỗ cho lớp vỏ tươi xanh thay thế.

Như vậy, thanh luyện là để nảy nở. Ở điểm này, tôi thấy có người chịu thanh luyện nhiều mà ít nảy nở được gì tốt. Trái lại, có người chịu thanh luyện ít, mà lại nảy nở được nhiều cái tốt. Cái nảy nở tốt đẹp nhất, theo tôi, là sự sống Ðức Kitô được lớn mạnh hơn trong họ. Họ có những hiểu biết giống Chúa Giêsu hơn. Họ có những thao thức, những phản ứng, những tâm tình giống Chúa Giêsu hơn. Những cái nảy nở ấy đổi mới con người họ, từ trí khôn, trái tim, đến nhân phẩm nhân cách. Tuy dù sự đổi mới ấy đôi khi chỉ là sự biết sống khiêm nhường hơn, phó thác hơn, nó vẫn thường xuyên tạo ra bầu khí nội tâm khác trước. Bầu khí đó có một cái gì thiêng liêng, siêu thoát, như dấu chỉ một trời mới, đất mới, loan báo Nước Trời.

Thưa anh chị em,

Trên đây là sơ lược cái nhìn của tôi về một người tu, một dòng tu, khi họ mừng các kỷ niệm của họ, đó là cái nhìn về những kỷ niệm thiêng liêng trên đường tu. Hôm nay, tôi cũng đang nhìn dòng Thánh Gia nói chung, và cựu bề trên Jean nói riêng bằng cái nhìn đó. Quá khứ dòng Thánh Gia đúng là chặng đường thanh luyện, và từ thanh luyện ấy đã nảy sinh ra nhiều cái tốt. Trong những cái tốt ấy, có những cái là nét chung của mọi người ta, và có những cái là nét riêng của dòng Thánh Gia.

Tôi thiết nghĩ rằng: dòng Thánh Gia, nếu biết phát triển những cái tốt của mình, sẽ giúp được rất nhiều cho việc truyền giáo trong thời gian đang tới. Thời gian đang tới có hai dấu chỉ đáng được quan tâm:

Một là việc rao giảng lời Chúa sẽ trở nên quan trọng hơn việc làm các bí tích. Ðây chỉ là sự trở về cách truyền giáo thời các tông đồ và Hội Thánh sơ khai.

Hai là việc rao giảng lời Chúa sẽ gây nhiều kết quả tốt, khi được hổ trợ bởi môi trường gương sáng của những cộng đoàn nhỏ sốt sắng cầu nguyện và sống bác ái đơn sơ chân thành. Ðây cũng là sự trở về đường lối truyền giáo thời các tông đồ và Hội Thánh sơ khai.

Cả hai điều trên đây đều thích hợp với dòng Thánh Gia, một tổ chức được xây dựng bởi động lực muốn rao giảng lời Chúa qua việc dạy giáo lý và đời sống bác ái của cộng đoàn nhỏ như Thánh Gia xưa.

Hôm nay, tôi tạ ơn Chúa vì quãng đường cộng đoàn Thánh Gia đã đi qua. Tôi cũng tạ ơn Chúa vì những hướng dẫn dành cho cộng đoàn trong quãng đời đang tới. Tâm tình tạ ơn của chúng ta quá bất xứng, nên ta sẽ cùng Ðức Mẹ mà tạ ơn. Vì Chúa đã đoái nhìn đến phận hèn của Ðức Mẹ và của chúng ta.

Chúng ta chẳng có gì, chẳng là gì, chỉ biết cùng với Ðức Mẹ nhìn lên Chúa mà vui mừng và hy vọng.

Lễ mừng 60 năm thành lập dòng Thánh Gia
và 50 năm khấn dòng của thầy Jean dòng Thánh Gia,
Long Xuyên ngày 15/8/1991