Khi mừng lễ Các Thánh Tử Ðạo Việt Nam, có lần tôi đã suy nghĩ trong lòng rằng: Nếu máu của Các Thánh Tử Ðạo là hạt giống tốt sinh ra người Công Giáo, thì mình thử xin với Chúa, làm cho nhiều quyền lực thế gian ra tay bắt bớ đạo, thẳng tay cấm cách đạo, hầu tạo điều kiện cho có nhiều vị tử đạo và hy vọng khi đó máu tử đạo tăng lên, thì số hạt giống đức tin cũng tăng lên, sinh sản ra nhiều cánh đồng đức tin tốt đẹp và mở rộng những cánh đồng đức tin.

Tôi suy nghĩ như vậy là để suy nghĩ mà thôi, chứ tôi chẳng xin Chúa điều đó. Bởi vì lời xin như vậy không hợp lý.

Thực đúng là máu Các Thánh Tử Ðạo có khả năng làm hạt giống sinh ra người tín hữu. Nhưng theo Kinh Thánh, thực chất làm cho một người, một việc trở thành hạt giống đức tin, đó là lời Chúa và những kẻ sống lời Chúa, vâng theo lời Chúa. Chúa phán: “Lời Ta là lời ban sự sống”. Nếu Các Thánh Tử Ðạo Việt Nam có là hạt giống sinh ra người Công Giáo, thì chính những giọt máu ấy đã đổ ra do những người sống lời Chúa. Lời Chúa mới là hạt giống sinh ra người Công Giáo tốt.

Ngoài ra việc bách hại đạo Chúa là một việc xấu. Mà việc xấu thì chẳng bao giờ Chúa khuyến khích.

Khi tôi nhận định như vậy, thì tôi thấy rằng, trong ngày lễ kính Các Thánh Tử Ðạo Việt Nam, ngoài sự tôi cảm tạ Chúa vì đã ban ơn tử đạo cho Các Thánh Tử Ðạo Việt Nam và ban các thánh Việt Nam cho Giáo Hội chúng ta, tôi còn cần phải xin Chúa, vì công nghiệp các thánh ban cho tôi, cho những người thuộc về tôi, cho Giáo Hội tôi, biết cách nào thích hợp nhất, có hiệu quả nhất, để diễn tả đức tin, để truyền bá đức tin trong thời buổi hôm nay.

Thực vậy, mỗi thời có cách diễn tả đức tin và truyền bá theo thời của nó. Nội dung đức tin trước sau vẫn là một. Nhưng cách diễn tả đức tin, cách truyền bá đức tin, phải thay đổi tùy nơi, tùy thời, hợp với tâm lý của con người, hợp với trình độ tiến hoá của từng nơi.

Có nơi, nhất là những nơi bị bách hại, thì cách tốt nhất để diễn tả đức tin và truyền bá đức tin là chấp nhận đổ máu mình ra, chết cho đức tin. Có nơi, có thời không bị bách hại, có nhiều tự do, thì cách tốt nhất để truyền bá đức tin, để diễn tả đức tin là sống đạo cho tốt. Mình sống đạo cho tốt, con cái mình sẽ bắt chước. Mình sống đạo cho tốt, người lương thấy sẽ có cảm tình với Hội Thánh.

Nhưng thế nào là sống đạo tốt. Ở đây, tôi chỉ nhắc lại 3 điều này cách vắn tắt:

 Ðiều thứ nhất để sống đạo tốt, chúng ta hãy biết đón nhận Ðức Kitô cứu độ

Tôi nói đón nhận Ðức Kitô cứu độ, bởi vì Chúa Kitô đến với ta, hơn là ta đến với Người. Ðức Kitô tìm ta, hơn là ta tìm Người. Hãy đón nhận Ðức Kitô cứu độ với tâm hồn khiêm tốn, sám hối, như những người phong cùi trong Phúc Âm khiêm nhường, như những người tội lỗi trong Phúc Âm sám hối. Hãy đón nhận Ðức Kitô cứu độ. Bởi vì sự cứu độ là một tình thương nhưng không, do chính Chúa chủ động, chứ không phải do công nghiệp của chúng ta. Không phải chúng ta cố gắng, cố gắng rồi sẽ tìm được Chúa mà bổn phận chúng ta là hãy đón nhận Ðức Kitô cứu độ đến với mình, bằng tâm hồn khiêm nhường thống hối.

Rồi thái độ khác để đón nhận Ðức Kitô cứu độ đến với chúng ta đã được Ðức Kitô nhắc lại nhiều lần, đó là tỉnh thức và cầu nguyện. Tỉnh thức và cầu nguyện như 5 người trinh nữ khôn ngoan. Tỉnh thức và cầu nguyện như những người đầy tớ trung tín, luôn nghĩ về Chúa, luôn kết hợp với thánh ý Chúa, luôn thao thức tìm làm đẹp lòng Chúa. Tỉnh thức và cầu nguyện để đón nhận Ðức Kitô đến với lòng mình. Ðó là việc thứ nhất để sống đạo đức.

 Ðiều thứ hai để sống đạo là thực thi bác ái

Bác ái là điều kiện căn bản của giáo lý Phúc Âm. Chúa Giêsu đã nói: “Giới răn thứ hai cũng giống như giới răn thứ nhất, đó là hãy yêu thương kẻ khác như chính mình”.

Như chính mình nói lên sự quên mình. Tôi thấy đời sống bác ái của chúng ta cũng có rất nhiều điều hay, nhưng thường thiếu một điều hay nhất, đó là sự quên mình, mà đây là thứ bác ái Chúa Giêsu đòi nơi chúng ta. Hãy nhìn lên thánh giá Chúa Giêsu chịu đóng đinh. Vì thương yêu ta, Ngài quên mình. Hãy nhìn Chúa Giêsu trên chặng đường thánh giá. Vì yêu thương ta, vác thánh giá để cứu chuộc ta, Ngài quên mình.

Hãy tập quên mình, trong những công việc bác ái, trong những tình cảm bác ái, và trong những suy nghĩ bác ái. Ðó là việc thứ hai để sống đạo tốt.

 Ðiều thứ ba để sống đạo tốt là hãy tích cực xây dựng Hội Thánh

Hội Thánh trước mặt chúng ta là giáo xứ mình, là địa phận mình. Hội Thánh này ở trong ta, phải do ta xây dựng. Thế nào là xây dựng Hội Thánh? Theo tôi, trong thời buổi này, xây dựng một Hội Thánh địa phương là hãy làm cho Hội Thánh địa phương mình trở thành một đoàn thể, có thiện chí phục vụ, có khả năng phục vụ.

Bây giờ anh chị em biết, người ta đánh giá lãnh đạo, đánh giá cán bộ, đánh giá cá nhân theo thiện chí phục vụ và khả năng phục vụ.

Giáo xứ cũng vậy, địa phận cũng vậy, Giáo Hội cũng thế. Hãy xây dựng một Giáo Hội địa phương có thiện chí phục vụ, có khả năng phục vụ. Phục vụ Thiên Chúa, phục vụ Hội Thánh, phục vụ Ðất Nước, phục vụ đồng bào, phục vụ lẫn nhau.

Mà nói về khả năng phục vụ trong thời buổi này, ta phải nói về rất nhiều điều kiện, như là có lương tri, như là có lương tâm tốt, lương tâm trách nhiệm, như là phải có một trình độ học vấn cao, học vấn về đạo, học vấn về đời, như là phải có một trình độ khoa học nào đó, để biết tổ chức, để biết sắp xếp.

Khả năng phục vụ là một điều ta cần phải để ý trong việc xây dựng họ đạo mình, để xem trong họ đạo mình những người nào có khả năng phục vụ, và nếu chưa đủ, cần phải chuẩn bị khả năng đó cho tương lai sau này. Bởi vì như tôi vừa nói, người ta đánh giá chúng ta, đánh giá đạo chúng ta, đánh giá giáo xứ chúng ta theo khả năng phục vụ, người ta sẽ coi thường chúng ta, và đạo chúng ta sẽ không có chỗ đứng trong xã hội tương lai này. Xây dựng Giáo Hội là xây dựng cộng đoàn với những cá nhân có thiện chí phục vụ, có khả năng phục vụ cao.

Anh chị em thân mến,

Ðể sống đạo tốt trong thời buổi này, giáo xứ ta, cá nhân mọi người chúng ta cần phải có chất lượng, không phải chỉ là hình thức bề ngoài là đủ, không phải chỉ là nhà thờ, hay là cung thánh bề ngoài là đủ. Chính chúng ta cần phải có chất lượng. Chất lượng đó là đời sống nội tâm, có Ðức Kitô sống trong ta. Chất lượng đó là bác ái đối với tha nhân. Chất lượng đó là khả năng phục vụ. Nếu chúng ta để ý 3 điểm đó, tôi nghĩ, giáo xứ chúng ta sẽ không thua kém ai, và cả chúng ta nhất là con em chúng ta sau này, sẽ trở nên những người hữu ích được kính nể trong Hội Thánh và được kính nể trong xã hội hôm nay.

Xin Chúa Thánh Thần là Ðấng ban sự khôn ngoan, xin giúp chúng ta biết nhìn về tương lai, đọc được những ý nghĩa của các tín hiệu Chúa loan báo cho chúng ta về năm 2.000, về tương lai, để chúng ta chuẩn bị sống đạo cho tốt, để xây dựng Hội Thánh, để mở rộng Hội Thánh theo ngôn từ hữu hiệu nhất, thích hợp nhất trong thời buổi hôm nay.

Lạy Chúa Thánh Thần, xin trợ giúp chúng con.

Lễ Các Thánh Tử Ðạo Việt Nam và Thêm sức,
kênh A2 Giáo xứ Kitô Vua, ngày 23/11/1991