Tối hôm qua, từ đài Vatican tôi được biết Toà Thánh Vatican đã chính thức đặt Ðức Cha Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn làm Tổng Giám mục Tổng giáo phận thành phố Hồ Chí Minh.

Tất nhiên việc bổ nhiệm này đã được Nhà nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam chấp thuận.

Tiếp nhận tin này, tôi tự nhiên tưởng nhớ tới Ðức Cố Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình. Tôi cũng không thể không suy nghĩ về Ðức Tổng Giám mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận và Ðức Giám mục Nicôla Huỳnh Văn Nghi.

Thế là kết thúc một thời kỳ. Nhưng đây lại là khởi đầu cho một giai đoạn không phải là không thiếu những khó khăn.

Những khó khăn tôi đang thoáng nhìn thấy trở nên rõ nét hơn, khi đối chiếu giai đoạn mới này với những thời điểm lịch sử cứu độ xưa, mà các người đứng đầu dân Chúa phải vượt qua. Chỉ xin nêu ra vài thời điểm.

 Thời Samuel

Tiên tri Samuel được sai vào một thời kỳ có ba xuống dốc: xuống dốc về tôn giáo; xuống dốc về luân lý; xuống dốc về quyền bính xã hội.

Nguyên do các xuống dốc đó là sự hợp thức hoá các sai lầm và tội lỗi. Nếu tội lỗi sai lầm được nhìn nhận là do yếu đuối thì dễ sửa lại. Nhưng khi tội lỗi sai lầm được hệ thống hoá, được biện minh, được hợp thức hoá, được bênh vực bằng lý luận, được cấp trên là gia đình Êli bao che, thì các thứ xuống dốc phải xảy ra.

Tiên tri giữa một tình hình như thế không tránh được các thứ chống đối đủ loại.

 Thời Giêrêmia

Tiên tri Giêrêmia được sai vào một thời kỳ, mà đám đông sống buông thả không sẵn sàng nghe lời cảnh báo của Chúa. Trách nhiệm thuộc về các vua quan và các thầy cả. Họ không đạo đức hơn dân. Vì thế Giêrêmia trở thành tiên tri cô đơn.

Cô đơn vì bị khinh thường. Cô đơn vì bị chỉ trích. Cô đơn vì bị cô lập. Cô đơn vì bị quấy nhiễu. Cô đơn vì bị hiểu lầm là con người bi quan hay đe doạ.

 Thời Môsê

Lãnh tụ Môsê được sai vào một thời điểm mà đức tin Dân Chúa, cần được thanh luyện qua chặng được dài trong sa mạc, trước khi được giải phóng và đưa vào Ðất Hứa. Nhiều lần ông cảm thấy mình thất bại trước nhà vua, trước dân mình, và trước lương tâm chính mình. Nhưng chính trong những tình huống thê thảm nhất, ông đã được Chúa cho thấy Thiên Chúa thương ông và thương Dân Người, Thiên Chúa sai ông đi mặc dù ông bất xứng, và Thiên Chúa có kế hoạch cứu độ riêng của Người.

 Thời Phaolô

Tông đồ Phaolô được sai vào một thời kỳ hết sức khó khăn. Khó khăn từ bên ngoài là tôn giáo mới chưa được xã hội chấp nhận. Khó khăn từ bên trong là những lủng củng yếu đuối trong nội bộ.

Những lời sau đây cho thấy một phần tâm trạng của Phaolô: "Giờ đây, bị Thánh Thần trói buộc, tôi lên Giêrusalem, mà không biết những gì sẽ xảy ra cho tôi tại đó. Trừ ra điều này là tôi đến thành nào, thì Thánh Thần cũng khuyến cáo tôi rằng: xiềng xích và gian truân đang chờ đợi tôi. Nhưng mạng sống tôi, tôi coi thật chẳng giá trị gì. Miễn sao tôi chạy hết chặng đường, chu toàn chức vụ mà tôi đã lãnh nhận từ Chúa Giêsu, là long trọng làm chứng cho Tin Mừng về ân sủng của Thiên Chúa" (Cv 20,22-25).

ù

Những cái nhìn trên đây đánh thức trong tôi tinh thần liên đới, hiệp thông. Tôi thương Dân Tộc của tôi. Tôi gắn bó với Hội Thánh của tôi. Tôi thấy cần phải nâng đỡ Ðức tân Tổng Giám mục Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, người ngồi vào chiếc toà đã chứng kiến biết bao niềm vui và đau đớn.

Vâng lời Ðức Kitô chúng ta "Hãy tỉnh thức và cầu nguyện" (Lc 21,36).

Long Xuyên, ngày 10 tháng 3 năm 1998