Nhà thờ Chánh Toà Long Xuyên năm nay được 30 tuổi, tính từ ngày được thánh hiến (22.8.1973 – 22.08.2003.

Cuối nhà thờ này có tượng Ðức Mẹ dựng cao, sát bên cạnh cây tháp. Tượng này thường được gọi là tượng Ðức Mẹ Maria, Nữ Vương Hoà Bình, bởi vì nhà thờ Chánh Toà Long Xuyên nhận Ðức Mẹ Nữ Vương Hoà Bình làm Bổn Mạng.

Tượng mang tên đó. Nhưng trên thực tế, mỗi người có thể nhìn Ðức Mẹ với danh hiệu nào mà mình ưa thích. Chẳng ai cấm nhìn Ðức Mẹ Maria là Mẹ Ðấng Cứu thế, Mẹ Hội Thánh, Mẹ các tông đồ...

Riêng tôi, tôi hay nhìn kính tượng Mẹ Maria và thầm gọi Mẹ bằng một lời chẳng mấy cao sang. Tôi gọi Mẹ là Mẹ của những người nghèo.

Tôi gọi như vậy vì nhiều lý do riêng tư. Nhưng cũng dựa trên một sự kiện Ðức Mẹ hiện ra đã được Toà Thánh công nhận.

Vắn tắt chuyện như thế này:

Tại nước Bỉ có một họ đạo nhỏ hơn 300 người, tên là Banneux. Trong họ đạo này có một gia đình nghèo, đông con. Ðứa lớn nhất là Mariette. Năm 1933, Mariette được 11 tuổi. Em bị cha sở loại không cho rước lễ lần đầu, vì do hoàn cảnh, em hay bỏ học giáo lý và bỏ lễ Chúa nhật.

Tối ngày 15-01-1933, Mariette mở cửa sổ xem em mình đi từ trưa đã về chưa. Trời lạnh và tối. Bỗng em thấy một bà lạ toả sáng đứng ở vườn nhà mình. Bà ra hiệu gọi em xuống. Em hoảng chạy đến mẹ mình. Bà mẹ cũng thấy như thế. Bà còn sợ hơn em. Bà đóng cửa, khoá lại, cấm con xuống. Riêng Mariette, em thấy lòng mình thay đổi hẳn.

Sáng sau, Mariette đi lễ. Cha sở lấy làm lạ. Ngài càng lạ hơn nữa, khi trong giờ giáo lý, ngài nghe Mariette trả lời thông thạo giáo lý, mặc dù đã bỏ 32 lớp và bỏ lễ 3 Chúa nhật liên tiếp.

Cách mấy ngày, tức tối 18-01-1933, Mariette ra con đường nhỏ gần nhà, quỳ cầu nguyện, thì đột nhiên Bà lạ hiện đến. Bà bảo em đi theo Bà. Trên đường đi, em té ngã 3 lần. Lần nào té ngã, Bà lạ cũng dắt em đứng dậy. Lát sau, tới một suối nước, Bà bảo em thọc tay vào nước. Nước rất lạnh. Bà nói: Ðây là suối của Bà và của mọi người. Rồi Bà lạ biến đi.

Tối ngày 19-01-1933, trời rất xấu. Mariette ra con đường cũ, thì lại gặp Bà lạ. Em hỏi Bà là ai? Bà lạ thưa: Ta là Mẹ của những người nghèo. Rồi Bà lại dẫn em đến suối nước, và bảo em thọc tay vào nước như lần trước.

Sự lạ xảy ra 8 lần trong nhiều tháng. Nội dung tương tự như nhau. Nhiều người tới đó, cầu nguyện và thọc tay xuống suối nước. Họ đã được nhiều ơn khấn xin.

Năm 1942, sau điều tra cẩn thận, Ðức Giám mục giáo phận đã công nhận việc tôn sùng Ðức Mẹ là Mẹ của người nghèo.

Năm 1949, Ngài công nhận chính thức tám sự kiện hiện ra là có thực.

Chính Ðức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã tới Banneux ngày 21-05-1985. Ngài đã đi theo con đường Mariette đã đi để đến suối. Ngài cũng đã thọc tay vào dòng suối. Rồi tại một nhà nguyện ở đó, Ngài đã dâng thánh lễ. Có hơn 100.000 người tham dự, chen chúc trong ngoài. Phần đông là nghèo túng, khuyết tật và đau yếu.

Bản cắt nghĩa chính thức về sự Ðức Mẹ hiện ra với Mariette ở Banneux đã nêu lên mấy điểm sau:

1/ Ðức Mẹ đến thăm một gia đình người nghèo và khô khan để mời gọi. Mục đích để mọi người nghèo đều tìm được hy vọng nơi Mẹ.

2/ Lần nào, Ðức Mẹ cũng dẫn Mariette đến suối. Suối ám chỉ Chúa Giêsu.

3/ Trên đường đến suối, Mariette té ngã nhiều lần. Nhưng Ðức Mẹ bảo em hãy cầu nguyện, rồi Mẹ đỡ em dậy, và cùng em lại bước đi. Sự kiện này có ý dạy: Trên đường đến với Chúa, có thể người ta sẽ vấp ngã. Nhưng đừng ngã lòng. Hãy can đảm, đứng lên và tiếp tục dấn thân. Hãy cầu nguyện nhiều. Mẹ sẽ đỡ nâng và đồng hành.

Với những ý tưởng trên đây, tôi nghĩ về giáo phận Long Xuyên của tôi. Tôi nhìn thấy khắp nơi một cảnh sống giản dị, thậm chí có nơi còn rất nghèo. Nhưng tất cả đều dễ thương. Dễ thương nhất là ở chỗ đâu đâu cũng có lòng sùng kính Ðức Mẹ Maria. Có thể nói chính Ðức Mẹ đã đến với từng gia đình, để mời gọi, để ủi an, để đồng hành với họ trên con đường cuộc sống nhiều khi bao phủ bóng tối, lạnh lẽo và lo âu. Những ai theo Mẹ tới tận nguồn suối là Ðức Giêsu đều được hạnh phúc.

Riêng Ba Giám Mục chúng tôi và các linh mục Long Xuyên đều là những người nghèo, nhưng được Ðức Mẹ thương.

Ðặc biệt là Ðức Cha Miace Nguyễn Khắc Ngữ, vị giám mục tiên khởi rất đáng mến, nay đã về hưu. Ðồng thời với Ngài là Cha Piô Nguyễn Hữu Mỹ, nguyên là Cha Sở nhà thờ này, nhưng đang đau bệnh. Ðức Cha Micae và Cha Piô là những gương sáng quí giá của chúng ta. Tôi coi hai ngài là những cây thu lôi thiêng liêng, che chở cho họ đạo này.

Kế tiếp Ðức Cha Micae là tôi. Nay tôi cũng đã được phép về hưu. Tôi hết lòng và hân hoan tạ ơn Chúa vì ơn trọng đại đó.

Nay, Ðức Cha Giuse Trần Xuân Tiếu sẽ đảm nhận trọng trách đứng đầu giáo phận. Ngài đã được chuẩn bị kỹ và kịp thời.

Chúng ta tạ ơn Chúa vì giáo phận luôn là một gia đình đầm ấm, nơi những thế hệ kế tiếp nhau hài hoà, hiệp nhất.

Tất cả chúng ta đều đã đi, đang đi và sẽ đi cùng với giáo phận về Suối Nguồn, là Ðức Kitô. Té ngã là chuyện nhiều khi khó tránh được. Nhưng điều quan trọng là chúng ta năng cầu nguyện và vững tin vào Ðức Mẹ của người nghèo. Ðức Mẹ rất gần ta. Ðức Mẹ rất thương ta. Ðức Mẹ đồng hành với ta, dù trong đêm tối, lạnh lùng, cô đơn.

Lạy Mẹ của những người nghèo, xin thương ban cho mọi người cộng tác với Mẹ trong mục vụ có được một trái tim biết xót thương người nghèo, biết đến với người nghèo, biết chia sẻ và thông cảm với người nghèo, biết nâng đỡ người nghèo và dắt dìu họ về Suối Nguồn cứu độ là Ðức Giêsu Kitô, Chúa chúng con.

Long Xuyên, ngày 10 tháng 8 năm 2003