Sáng ngày mồng một, đầu năm mới dương lịch 1993, tôi đã chủ sự làm phép viên đá đầu tiên để xây dựng nhà thờ Cần Thay, thuộc tỉnh An Giang. Sáng hôm nay, cũng thuộc về những ngày đầu năm 1993, tôi lại chủ sự làm phép chuông và làm phép những viên đá tượng trưng để tiếp tục xây dựng thánh đường Kim Hòa, thuộc tỉnh Cần Thơ. Chiều hôm nay, cũng là những ngày đầu năm mới 1993, tôi lại làm phép tượng và chủ sự nghi thức làm phép những viên đá để tiếp tục xây dựng và tu sửa nhà thờ Kitô Vua, kênh A2, thuộc tỉnh Kiên Giang. Như vậy, chỉ trong bảy ngày đầu năm, địa phận Long Xuyên đã có những nghi thức để xây dựng tu sửa, chỉnh trang những nhà thờ mới thuộc ba tỉnh của địa phận nhà.

Với ba nghi lễ làm phép, xây dựng và tu sửa thánh đường trên đây, tôi không nghĩ rằng: Năm 1993 này, chúng ta sẽ đặt trọng tâm vào việc xây dựng cơ sở vật chất các họ đạo. Nhưng tôi quả quyết rằng: Việc xây dựng cơ sở vật chất, chỉ là tiêu biểu và là phương tiện cho một trọng tâm khác, đó là xây dựng con người.

Xây dựng con người, đây mới là một trách nhiệm quan trọng mà Chúa đòi, mà Chúa hỏi, mà Chúa sẽ căn cứ vào để phán xét chúng ta. Xây dựng con người, đó là thánh ý Chúa, đó là điều chắc chắn nhất, không thể nào chối cãi.

Sáng nay, khi quỳ cầu nguyện trước Mình Thánh, suy gẫm về trách nhiệm xây dựng con người của bản thân mình trong năm mới, và trách nhiệm xây dựng con người của giáo phận Long Xuyên, tôi đã hỏi Chúa: Ðây là một trách nhiệm Chúa trao phó cho con. Vậy theo ý Chúa, khi xây dựng con người của bản thân con, của giáo phận con, Chúa muốn con nhấn mạnh đến điểm nào hơn hết? Nhất là trong thời điểm Việt Nam hôm nay?. Tôi cầu nguyện, tôi chờ đợi, và một lát sau Chúa trả lời khá rõ trong lòng tôi rằng: Con đang nghĩ đến trách nhiệm của con, thì đó, chính trách nhiệm là điều Chúa Thánh Linh đang gợi ý và đang hướng dẫn con. Có nghĩa là: Khi xây dựng con người, con hãy nhấn mạnh đến tinh thần trách nhiệm, để biết sống cho ra người, biết sống cho ra người Kitô hữu, biết sống cho ra người môn đệ của Chúa.

Tôi nghĩ: Trách nhiệm, thì mỗi người đều có phần riêng của mình.

Nhìn hang đá Bêlem, tôi thấy Ðức Mẹ có trách nhiệm riêng của người mẹ. Tôi thấy thánh Giuse có trách nhiệm riêng của người cha. Tôi thấy các mục đồng có trách nhiệm riêng của những người đến viếng Chúa, rồi lại ra đi. Tôi thấy trách nhiệm của Ba Vua, là những người đi tìm Chúa, rồi lại vâng lời thiên thần, trở về lối khác. Mỗi người có những trách nhiệm riêng. Ðừng bắt chước trách nhiệm người khác, mà hãy nhìn vào trách nhiệm riêng của mình. Có những trách nhiệm thay thế được. Có những trách nhiệm không ai thay thế được.

Hôm qua, khi trao đổi với một số anh em linh mục của tôi về cuộc cấm phòng tuần tới, một cha đã nói với tôi là trong tuần tới Ngài bận rất nhiều công việc. Tôi gợi ý cho Ngài, nếu thực sự bận nhiều công việc, hoặc vì lý do bệnh hoạn, thì cha có thể được chuẩn chước. Nhưng cha ấy trả lời rằng: Ði cấm phòng, thì cũng như đi chịu phép Thêm Sức thiêng liêng. Ði cấm phòng là đi gặp Chúa, để lãnh ơn Chúa, để được Chúa Thánh Linh đổi mới. Ðó là một trách nhiệm không ai thay thế con được, không có lý do gì, nếu không nghiêm trọng, thì con không thể bỏ đi cấm phòng.

Qua lời nói trên đây của một vị linh mục đạo đức, tôi thấy rằng: Mỗi người có những trách nhiệm riêng mà không ai thay thế được. Chẳng hạn như: Trách nhiệm phải nên thánh, trách nhiệm phải đón nhận ý Chúa, trách nhiệm phải mỗi ngày mỗi nên khôn ngoan hơn trong Thần Linh của Thiên Chúa. Trách nhiệm này không thể thay thế được bằng trách nhiệm khác, hay là nhờ người khác làm thay mình được.

Tối hôm qua, trên đài truyền hình có phổ biến chỉ thị của Thủ Tướng Chính Phủ. Chỉ thị ấy có đoạn nói về trách nhiệm đạo đức. Theo đó, khi tổ chức lễ lạc, sắm sửa, hãy để ý đến cảnh nghèo của đồng bào mình, để mà tự hạn chế.

Khi tôi nghe đến đoạn văn ấy, tôi nghĩ ngay đến dụ ngôn người phú hộ và người ăn mày Lagiarô. Chúa đòi người phú hộ phải có một cái nhìn liên đới với kẻ nghèo. Ðó là một trách nhiệm, bởi vì khi người phú hộ không thực hiện trách nhiệm liên đới với kẻ nghèo, nên sau khi chết, ông bị kết án trong hỏa ngục đời đời.

Ðây cũng là một suy nghĩ Chúa gợi ý cho tôi để khi suy nghĩ và thực hiện trách nhiệm của mình, cũng như là khi dạy dỗ đoàn chiên của mình, thì đừng quên cái nhìn liên đới, cái nhìn trách nhiệm, cái nhìn cảm thông.

Trong thánh lễ hôm nay, tôi đang nhìn thấy tinh thần liên đới và hiệp thông: Các cha ở chỗ khác tới, vì lý do liên đới hiệp thông. Các ân nhân xa gần, đang có mặt nơi đây, cũng vì lý do liên đới hiệp thông. Ðây là một đức tính quan trọng, khi chúng ta thực hiện tinh thần trách nhiệm.

Trong một cuộc họp để trao đổi về một số vấn đề, tôi đã để ý có những người đã phát biểu rất vắn gọn, nhưng cũng rất rõ ràng. Họ có những cái nhìn sâu, rộng, đầy đủ, nắm bắt các sự kiện rất mau, và đã đưa ra những phương án rất khoa học. Những người như vậy là những người có trách nhiệm, nhưng trách nhiệm ấy đã được hun đúc, tạo thành do học hành, do kiến thức, do sự nâng cao trình độ văn hóa.

Trái lại, cũng trong cuộc họp, tôi nghe có nhiều người trình bày vấn đề luộm thuộm, không rõ, nắm bắt vấn đề rất chậm, và có những cái nhìn hẹp hòi, cũng như đưa ra những phương án mơ hồ, những lựa chọn viễn vông. Thường những người như vậy, tuy có tinh thần trách nhiệm cao, nhưng vì ít học, vì trình độ kiến thức nông, thành ra khi thực hành trách nhiệm của mình, họ không đạt được kết quả mong muốn.

Kinh nghiệm đó dạy cho tôi điều này là: Muốn sống tinh thần trách nhiệm nhất là trong thời buổi hôm nay, cần phải nâng cao học vấn, cần phải có trình độ kiến thức và chuyên môn. Cho nên, không đơn thuần trách nhiệm chỉ là thiện chí, chỉ là nhiệt tình, chỉ là đạo đức, mà trách nhiệm còn là nâng cao trình độ học thức lên.

Tôi mong rằng: Tất cả những điều mà tôi vừa chia sẻ với anh chị em hôm nay, sẽ gợi ý cho chúng ta đi vào năm mới, với một cái nhìn mới hơn.

Khi tôi đến đây, nhìn quang cảnh nhà thờ, thấy có nhiều cái mới, cái đẹp: Từ đầu lễ đến bây giờ, tôi nhìn thấy cách anh chị em sắp xếp, đi đứng, ca đoàn, có những cái mới, có những cái đẹp. Trong nét mặt của anh chị em, tôi nhận thấy có những cái mới, có những cái đẹp. Và những cái đó gợi ý cho tôi biết rằng, mình phải phấn đấu làm sao, để khi thi hành trách nhiệm, dù là một trách nhiệm thông thường, ta sẽ thi hành với một cách mới, với một màu sắc mới, với một sức sống mới. Ðể không phải mỗi năm sẽ là một bản tin mới, mà là mỗi tháng, mỗi tuần, mỗi ngày, mỗi người chúng ta đều viết nên một bản tin mới, đầy hân hoan, đầy hy vọng trước mặt Chúa, trước mặt Hội Thánh, và trước mặt lương dân.

Xin Chúa Thánh Linh, là Ðấng luôn có những sáng tạo, giúp cho công trình xây dựng của chúng ta hôm nay được tiến triển cùng nhịp với sự đổi mới xây dựng con người, với tinh thần trách nhiệm cao, nhất là với một tinh thần mà Chúa sẽ soi sáng cho chúng ta thực hiện một cách bất ngờ. Bởi vì Chúa Thánh Linh luôn luôn sáng tạo, và nhiều khi không báo trước cho chúng ta những sáng tạo của Chúa. Chúng ta cần phải đón nhận. Chúng ta cần phải biết ngoan ngoãn. Chúng ta cần phải biết khiêm tốn thực hiện ý Ngài. Tôi cầu chúc cho tất cả anh chị em Kim Hòa được có những bước tiến hợp với thánh ý Chúa trong tinh thần trách nhiệm. Tôi cũng cầu chúc cho mọi ân nhân hôm nay, xa, gần, đóng góp công, của, vào công cuộc tu sửa thánh đường Kim Hòa, được đầy ơn Chúa, và sang năm mới được lãnh phép lành của Chúa trong mọi ngày, mọi phút. Amen.

Lễ Ðặt Viên Ðá đầu tiên và Làm Phép chuông,
Kim Hòa ngày 7/01/1993