Trong mấy ngày nay, tôi đã được đi thăm 6 giáo điểm, thuộc huyện Hà Tiên, thuộc huyện Gò Quao và huyện Giồng Riềng. Giáo điểm Ông Dèo đây là giáo điểm chót, trong chặng đường tôi đi. Qua những tiếp xúc và quan sát tại chỗ, tôi có một số nhận định về truyền giáo, muốn được chia sẻ vắn tắt với anh chị em hôm nay.

Nhận định thứ nhất của tôi là tại các giáo điểm này, việc truyền giáo rất phong phú, rất linh động và thích ứng.

Bởi vì mỗi nơi, có những hoàn cảnh khác nhau, ngay về mặt thiên nhiên, mỗi nơi đều có những khác nhau đáng kể: Cũng là đất, nhưng đất Hà Tiên dễ đón nhận một số cây trồng nhất định, như cây tràm, cây bạch đàn. Cũng là nước, nhưng nước ở Gò Quao, có những dòng sông, chỉ đón nhận được một số tôm cá nhất định. Cũng là đường, nhưng đường ở Ông Dèo là đường sông, chỉ đón nhận được xuồng ghe, không thể đón nhận được xe hơi, xe honda tới đây.

Về mặt tâm lý, về mặt xã hội, về não trạng chính trị, mỗi nơi cũng có những cái khác nhau đáng kể.

Vì thế, truyền giáo ở mỗi nơi là phải căn cứ, cân nhắc những cái khác biệt. Nếu truyền giáo là trồng Hội Thánh vào một địa phương, thì Hội Thánh đó phải ở diện nào mới dễ được đón nhận. Nếu truyền giáo là gieo Tin Mừng, thì Tin Mừng ấy phải là hạt giống thế nào, để địa phương dễ đón nhận.

Tôi thấy ở đây, đang thực hiện sự lựa chọn thông minh, đạo đức tế nhị, thích hợp, khôn ngoan. Ðịa điểm của anh chị em có nhiều cái khác biệt, không những với những địa phương chung quanh, mà cả với những giáo điểm khác của địa phận và của các địa phận khác.

Như anh chị em đã biết: Cha Sở và anh chị em, đã nhờ cùng làm việc chung với nhau để tìm những lựa chọn khôn ngoan, tế nhị, thông minh và đạo đức, rút ra từ những kinh nghiệm bản thân mình, và nhất là rút ra từ nguồn Chúa Thánh Linh, cho nên mới có một nếp sống đức tin và cách truyền giáo tại đây thích hợp.

Cái tốc độ phát triển ở đây không giống tốc độ phát triển của các giáo điểm khác. Ðiều đó cũng dễ hiểu thôi.

Lúc nãy, đi từ Gò Quao tới đây, tuy xuồng máy của tôi rất tốt, nhưng tôi thấy, có những quãng phải đi rất chậm, để tránh những thuyền nhỏ đi qua, để tránh những cảnh hỗn tạp ở giữa chợ, hoặc để tránh những dòng sông có sương mù bao phủ, không thể đi nhanh được. Ði nhanh là không khôn ngoan.

Việc truyền giáo cũng vậy, mặc dầu anh chị em cũng như cha sở và chúng tôi, đều muốn tiến hành với một tốc độ mạnh, nhanh. Nhưng thực tế, nhiều khi đòi hỏi chúng ta phải có những bước đi chậm chạp, âm thầm. Ðó là một sự khôn ngoan của Thánh Linh. Chính Chúa Kitô cũng đã làm như vậy khi Ngài rao giảng Tin Mừng. Chúa Kitô có thể làm nhanh hơn, mau hơn, sâu hơn việc truyền giáo của Người. Nhưng Thánh Linh đã hướng dẫn Ðức Kitô đi từng bước âm thầm, coi như chậm, mà phát triển lâu dài.

Nhận xét thứ hai của tôi là tại mỗi nơi truyền giáo, các cha và anh chị em giáo đoàn đã đặt ưu tiên cho vấn đề phát triển con người, và cuộc sống con người.

Ðâu đâu tôi cũng thấy anh chị em hợp tác với các cha để nâng cao đời sống của mình và của giáo đoàn mình lên: Từ việc nâng cấp nhà thờ, nhà xứ, cho đến việc xây dựng tu sửa đường đi, trường học, giếng nước, cầu cống vv... Tất cả những cái đó đều ở trong chương trình truyền giáo mà Công đồng Vatican II và Tòa Thánh đã gợi ý cho chúng ta.

Ðặc biệt, tôi thấy tại các nơi truyền giáo, các cha và anh chị em để ý nhiều hơn đến việc phát triển tinh thần, làm cho tinh thần của anh chị em, của con em chúng ta mở rộng ra những chân trời khoa học, kỹ thuật, văn hóa. Bởi vì như chúng ta đang thấy: Chúng ta đang đi về một tương lai cạnh tranh về khoa học, về trí thức nghệ thuật. Nếu họ đạo chúng ta không có những người có khả năng hướng về những chuyên môn ấy, thì việc truyền giáo khó mà phát triển được.

Hơn nữa, tôi thấy các cha và anh chị em tại các nơi truyền giáo cũng rất quan tâm đến việc xây dựng con người về mặt đạo đức, từ nhân bản trở đi.

Tại giáo điểm này, tôi rất mừng vì nhận thấy công việc xây dựng đạo đức, phát triển nhân bản đang trên đà tiến triển tốt. Có những dấu chỉ cho tôi vui mừng vì ở đây có một nếp sống lương thiện, có một tinh thần liên đới càng ngày càng tốt hơn, càng ngày càng sâu sắc hơn. Họ đạo anh chị em bị vây hãm trong một cảnh thiên nhiên, sông rạch, khó có bề giao thương với bên ngoài. Thế nhưng, anh chị em đã cố vươn lên, để cho tầm nhìn của mình vượt qua được những hàng rào cản trở, giúp cho tâm hồn của mình, bắt gặp con người trở thành những công trình ca ngợi Thiên Chúa và giúp phục vụ đắc lực cho đồng bào Ðất Nước chúng ta.

Nhận xét thứ ba của tôi tại các nơi truyền giáo và ở chính nơi đây là thấy giáo đoàn chúng ta tập trung đức tin vào Ðức Kitô cứu độ.

Cũng như một lời chúng ta vừa nghe trong bài đọc thứ hai: Các thánh tông đồ luôn luôn nhấn mạnh đến sự tin vào Ðức Kitô là Ðấng Cứu Ðộ, thì hôm nay, việc truyền giáo khắp nơi tại địa phương ta, cũng đang tập trung vào sự tin Ðức Kitô là Chúa và là Ðấng Cứu Ðộ: Trong nhà thờ, cách trang trí trên bàn thờ hướng về Ðức Kitô. Các bài thánh ca hướng về Ðức Kitô. Những lời rao giảng hướng về Ðức Kitô. “Chính nhờ Người, với Người và trong Người, mà mọi chúc tụng đều hướng về Chúa là Cha, hiệp thông với Chúa Thánh Thần”. “Chỉ có Người là Ðấng Thánh, chỉ có Người là Ðấng Tối Cao”. Tất cả nếp sống đức tin của chúng ta, dựa trên Ðức Kitô và phải phát triển trên nền tảng Ðức Kitô.

Tương lai Hội Thánh chúng ta sẽ còn gặp nhiều khó khăn, và có những khó khăn xảy đến bất ngờ. Vì thế mà hôm nay, việc xây dựng đức tin trên nền tảng Ðức Kitô và gặp gỡ Ðức Kitô là rất quan trọng, để có thể ứng phó với những hoàn cảnh khó khăn sẽ tới sau này.

Trong giờ phút trọng đại của thánh lễ hôm nay, các linh mục và tôi sẽ cùng với anh chị em cảm tạ Thiên Chúa, vì đã ban cho họ đạo chúng ta những bước phát triển tốt về nhiều mặt, và hãy cầu xin Chúa Thánh Thần giúp cho chúng ta vững bước và tiến mãi trên con đường Chúa đã chọn cho chúng ta đi.

Cách riêng, chúng ta hãy cầu nguyện cho con em chúng ta. Bởi vì tương lai thuộc về giới trẻ. Nếu giới trẻ hôm nay của họ đạo được chuẩn bị tốt, thì tương lai của chúng, của gia đình ta, của họ đạo ta, của địa phương ta sẽ rất tốt. Bằng nếu ngược lại, con em chúng ta không được chuẩn bị tốt, thì sợ rằng tương lai của chúng và của chúng ta sẽ bị tai hại.

Lạy Chúa Thánh Thần, xin hãy đến với chúng con. Lạy Chúa Thánh Thần, xin hãy ở lại trong chúng con. Amen.

Lễ Thêm Sức, Ông Dèo ngày 9/02/1993