Nhà thờ Hiếu Thuận cũng như các nhà thờ khác thuộc kinh H này đều là những nhà thờ loại nghèo. Hầu hết các hộ đều nghèo. Tuy nhiên, anh chị em nghèo của mà không nghèo lòng. Bởi vì các giới công giáo kinh H đây, đã có một lòng hiếu thảo rõ rệt đối với Chúa, qua thái độ tốt đối với các việc chung xã hội và tôn giáo. Tôi mong chữ Hiếu không phải chỉ là những chữ đầu tên gọi của mấy nhà thờ kinh H, mà còn là một đặc tính truyền thống của nếp sống ở đây.

Khi đề cập tới lòng hiếu thảo, tôi không cố ý đòi hỏi anh chị em điều gì đâu. Tôi chỉ muốn anh chị em chia sẻ phần nào những lo âu của tôi.

Một trong những lo âu lớn nhất của tôi hiện nay là vấn đề trẻ em tại các gia đình và các địa phương.

Số trẻ em ngày càng đông thêm. Bình thường thì thêm trẻ em là có thêm niềm vui. Nhưng đối với những ai có ý thức trách nhiệm thì thêm số trẻ em là thêm lo âu. Làm sao nuôi dưỡng cho mọi con em của mình được khoẻ mạnh vui tươi, bớt phải khổ đau mặc cảm, hưởng được hạnh phúc, không thua kém bạn bè cùng lứa tuổi. Ðó đã là một vấn đề khó khăn rồi. Ngoài ra, còn phải liệu sao giáo dục, huấn luyện cho con em mình nên người vừa có đức, vừa có tài, vừa có học. Ðó lại là vấn đề khó khăn hơn việc nuôi dưỡng. Cả hai vấn đề đều là những trách nhiệm đặt ra cho cha mẹ và gia đình, xã hội và Giáo Hội. Phía nào cũng đã có những cố gắng giải quyết vấn đề theo phần trách nhiệm của mình. Nhưng kết quả chỉ mới được phần nào thôi. Chứ sự ta đang có còn rất xa sự đáng lẽ phải có.

Ta có thể cho rằng con cái ta khoẻ mạnh, vui tươi, đủ ăn đủ mặc, nhưng đó là một cách đánh giá rất chủ quan của truyền thống người nghèo, chứ nếu đánh giá theo tiêu chuẩn khoa học, và so với các nước giàu, thì đời sống vật chất của các gia đình chúng ta, từ lớn đến nhỏ, đều còn quá thấp. Rồi nếu phải đánh giá cái học, cái tài, cái đức của con cái ta, thì tuy chúng ta không đến nỗi bi quan, chúng ta cũng không nên lạc quan một cách vội vã và ngây thơ. Chúng ta nên biết rằng, trong tương lai, sống là phải phấn đấu bằng thực lực của mình, nghĩa là phải có trình độ học thức, phải có trình độ tài năng chuyên môn, phải có trình độ đạo đức. Tôi nói trình độ, tức là trình độ tương đối cao. Nhưng để cho con em chúng ta có được những trình độ cao về học thức, về tài năng, về đạo đức, thì các bậc phụ huynh cũng như con em chúng ta cần phải cố gắng nhiều lắm, nhất là vì kinh H này còn thiếu nhiều điều kiện cần thiết cho việc phát triển. Cũng chính vì thế mà ta nên cố gắng họp lực xây dựng những điều kiện ấy. Thí dụ, chúng ta cùng với Chính Quyền mở rộng con đường xuyên kênh, mở mang trường sở và khuyến khích việc học, mở mang kinh tế gia đình, mở mang các liên hệ tốt giữa các gia đình không phân biệt tín ngưỡng, bắc nam. Thiết tưởng, nếu chỉ mở mang được chừng ấy một cách đều đặn mỗi năm, thì chắc chắn tương lai thế hệ con em chúng ta sẽ có thêm được nhiều thuận lợi để hướng bước đi lên.

Tôi coi việc mở mang những lãnh vực đó là đòi hỏi của tinh thần Phúc Âm. Nếu có ai hỏi tại sao, thì xin người đó nhớ lại một lời cắt nghĩa quan trọng của công đồng Vaticăng II mà thư chung Hội Ðồng Giám Mục Việt Nam 1980 đã trích lại, nguyên văn như sau: “Ðối với người tín hữu, sao lãng bổn phận trần thế là sao lãng bổn phận đối với tha nhân, và hơn nữa đối với chính Thiên Chúa, khiến phần rỗi đời đời của mình bị đe doạ” (Thư chung số 7).

Cũng vì ý thức như vậy, nên tôi nghĩ rằng: Trong năm Ðức Mẹ này nếu họ đạo nào làm được một vài công trình xã hội tốt để kính Ðức Mẹ, thì việc đó cũng sẽ được đánh giá là việc đạo đức có giá trị cao và có ý nghĩa trước mặt Thiên Chúa, trước mặt Hội Thánh và trước mặt Quê Hương.

Xin Chúa Thánh Thần ban ơn cho chúng ta nhìn thấy rõ và thông hiểu các vấn đề đặt ra cho việc sống đạo tại Việt Nam chúng ta. Xin Người giúp chúng ta có sự khôn ngoan để góp phần giải quyết các vấn đề ấy.

Lễ Thêm sức, Hiếu Thuận ngày 23/8/1987