Nhà thờ núi Sam của chúng ta, như chúng ta đang chứng kiến, thực là quá bé nhỏ. Nhưng tuổi của nó lại lớn. Theo sử liệu, thì nhà thờ chúng ta năm nay được 75 tuổi.

Nhà thờ bao giờ cũng được xây dựng sau khi có họ đạo. Nghĩa là khi có một số gia đình có đạo qui tụ lại thành một cộng đoàn đức tin, thì xây dựng nhà thờ là một nhu cầu không thể không đặt ra. Vì thế, nếu tuổi nhà thờ núi Sam là 75, thì tuổi họ đạo núi Sam chắc chắn là trên 75. Có họ đạo núi Sam trước, rồi mới có nhà thờ núi Sam sau. Như thế, họ đạo và nhà thờ núi Sam thuộc diện những hạt giống đầu tiên của Tin Mừng trong lịch sử đạo Công Giáo trong những tỉnh miền Tây.

Lịch sử hơn ba phần tư thế kỷ của họ đạo núi Sam không được ghi chép trên giấy tờ, nhưng còn đọc được qua nếp sống đạo của các gia đình, qua các sinh hoạt cộng đoàn đức tin, và qua những chuyển biến của khu nhà thờ này. Căn cứ vào đó, tôi thấy thời kỳ sau giải phóng tới nay là thời gian họ đạo ta có nhiều đổi mới nhất.

Ðổi mới thứ nhất là đổi mới về những sắp xếp trong khu nhà thờ này. Tuy vẫn bé nhỏ khiêm tốn, nhưng khu nhà thờ này đã có nề nếp hơn, đã văn minh hơn, đã sống động hơn, đã ấm áp hơn.

Ðổi mới thứ hai là đổi mới về hướng sống đạo. Tuy vẫn cố gắng thực hiện tối đa những sinh hoạt bí tích, Lời Chúa và cầu nguyện, họ đạo ta đã để ý nhiều hơn đến việc phát huy chiều kích xã hội của đạo, đó là tinh thần công bình bác ái, tinh thần hội nhập vào nhịp sống của địa phương. Tinh thần sống hoà hợp, cộng tác, liên hệ tốt với mọi đồng bào không phân biệt có tín ngưỡng hay không tín ngưỡng, cùng đạo hay khác đạo, tinh thần phục vụ con người bằng thái độ tốt và các việc làm tốt.

Ðổi mới thứ ba là đổi mới về phát triển kinh tế. Mọi gia đình, mọi cá nhân đều tận lực lao động, xoay xở lo cho đời sống, coi việc phát triển kinh tế là một tiên đề quan trọng của đạo đức, và cách phát triển kinh tế như một cách phát triển con người.

Ba đổi mới trên đây là những đổi mới có tính cách cởi mở, phát xuất từ một não trạng mới, thực sự thao thức đến ích lợi chung của dân tộc, của tôn giáo, và đến chính phần rỗi linh hồn mình.

Những đổi mới này không những không làm hại gì cho họ đạo, mà trái lại đã đem lại cho họ đạo nhiều ích lợi về nhiều mặt. Một ích lợi quan trọng mà tôi muốn nêu lên ở đây đó là họ đạo được chính quyền và đồng bào địa phương mến thương, thông cảm, giúp đỡ. Nhờ đó, chúng ta được giữ đạo với một tinh thần thanh thản và lạc quan.

Giờ đây, đứng trong nhà thờ bé nhỏ khiêm tốn này, nhìn sang vô số chùa chiền lớn nhỏ ở núi Sam, nhìn vào địa phương bao la, nhìn sang biên giới Campuchia rộng dài, tôi thấy họ đạo núi Sam và nhà thờ núi Sam thực là quá bé nhỏ, tôi liên tưởng tới đời sống Ðức Mẹ xưa cũng rất bé nhỏ, cũng rất âm thầm, nhưng đồng thời cũng rất dễ thương, nhờ sự hiền từ, khiêm nhường, bác ái và trong trắng của Ðức Mẹ.

Tôi cầu xin cho họ đạo núi Sam này, cho địa phận Long Xuyên, cho Hội Thánh Việt Nam ta, biết sống theo gương Ðức Mẹ, biết luôn đổi mới chính mình theo ý Chúa. Hãy làm đẹp hơn những cái đẹp bé nhỏ. Hãy làm tốt hơn những cái tốt bé nhỏ. Leo núi thì phải leo từng bước nhỏ. Cũng vậy, muốn lên thiên đàng, cũng phải leo lên từng bước nhỏ.

Nguyện xin Chúa Thánh Thần soi sáng và ban ơn cho chúng ta luôn biết bước những bước nhỏ, nhưng vững chắc, trong tinh thần đổi mới theo đúng hướng của Chúa Giêsu, Ðấng cứu chuộc chúng ta. Amen.

Lễ Thêm sức, Núi Sam ngày 8/12/1987